Een consortium van vijf Vlaamse waterbouwbedrijven en kennisinstituten heeft voor de Belgische kust een levend mosselrif aangelegd. Het met nieuwe technieken ontwikkelde rif houdt het zand op de vooroever vast dat daardoor bij een storm minder snel wegspoelt, zodat de kust minder snel erodeert. Behalve aan de waterveiligheid, levert het rif ook een bijdrage aan de biodiversiteit.
Zes jaar heeft het Belgisch consortium Coastbusters 2.0 – met DEME, Jan de Nul, Sioen Industries, Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek (ILVO), Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ) en Agentschap Innoveren & Ondernemen (Vlaio) – langs de kust geëxperimenteerd met de aanleg van een zelfgroeiend mosselrif. De grootste uitdaging was het vinden van een manier om de mosselen en schelpkokerwormen, de ‘biobouwers’, te laten vestigen en te laten groeien op de zeebodem in de kustdynamiek van de vooroever. Op 16 oktober hebben de onderzoekers hun eindrapport gepresenteerd op een speciaal symposium.
Groei van het rif
In de testzone op 2 km uit de kust bij De Panne zijn verschillende type hangculturen getest met touwen van afbreekbaar plastic. De meest gebruikte configuratie was die van een hangend touw waaraan de mosselen konden groeien, waarna ze op de zeebodem vielen om daar als rif verder te groeien. Ook is gebruikgemaakt van de Mosselshaker. Dat is een soort boei die aan de zeebodem is verankerd en door de stroming rondbeweegt. In de boei groeien mosselen die door de bewegingen langzaam worden uitgeschud. Ook op deze manier konden de onderzoekers het mosselrif laten groeien.
Tekst loopt door onder de foto
Minder zandsuppleties
Tomas Sterckx, projectcoördinator Coastbusters en werkzaam bij het baggerbedrijf DEME: “De samenwerking met biologen is bijzonder verrijkend en heeft nieuwe technieken voor kustbescherming opgeleverd. Deze technieken zijn een aanvulling op traditionele methodes, zoals zandsuppleties of dijkversterkingen. We beschouwen kustzonebeheer nu als een allesomvattende aanpak van de hele kuststrook. Biologische beschermingslinies onder water blijken een veelbelovende techniek.” Volgens de betrokken waterbouwbedrijven is de techniek klaar om als een kustbeschermingstechniek in de markt te worden gezet.
Beste ligging
Ine Moulaert, ‘blue innovation officer’ bij het onderzoeksinstituut VLIZ: “Onze innovatieve monitoringstechnieken, met onder meer de VLIZ-onderwaterdrones, maakten het mogelijk om nauwgezet de evolutie van het mosselrif te volgen, ook tijdens stormcondities.” Zo kon het consortium vaststellen dat een langwerpig, evenwijdig met de kustlijn geïnstalleerd mosselrif zich evenwichtig en continu uitbreidt. Die aangroei moet in balans zijn met de groeiremmende acties van predatoren (zeesterren en krabben) en hoge fysische omgevingsstress (golfwerking).
Mogelijk klimaateffect
Een hypothese die nog verder moet worden gestaafd, is het gunstige klimaateffect. Mosselen nemen ook CO₂ op en slaan dit voor een lange tijd op in hun schelp, in de vorm van calciumcarbonaat. Dit is een (kleine) vorm van blauwe koolstofopslag.
Het hele eindrapport van het Coastbusters 2.0-project is te downloaden van de website van Blauwe Cluster.
