Ijsseldelta
De IJsseldelta is na 8 jaar bouwen klaar (foto: Rijkswaterstaat).

De IJsseldelta tussen Zwolle en Kampen is na acht jaar klaar. Aannemerscombinatie Isala Delta, bestaande uit Boskalis en Van Hattum en Blankevoort, startte met de bouwwerkzaamheden in 2015. In september 2023 haalden ze een dijk tussen de IJssel en het Reevediep weg. Daardoor kan bij hoge waterstanden het water van de IJssel naar het IJsselmeer stromen.

Met de aanleg van de IJsseldelta is het laatste Ruimte voor de Rivier-project afgerond. Het samenwerkingsverband van Rijkswaterstaat, provincies, waterschappen en gemeenten startte naar aanleiding van twee grote overstromingen in 1993 en 1995. Zo kwam in 1993 door de overstroming van de Maas de omgeving van Roermond en Venlo onder water te staan. Ruim 12.000 mensen werden geëvacueerd en de totale schade bedroeg 245 miljoen gulden.

Evacuatie Rivierenland

Twee jaar later werden 250.000 mensen verplicht uit grote delen van het Gelderse rivierengebied geëvacueerd vanwege de gevaarlijk hoge waterstand van de Maas, de Rijn, de Waal en de IJssel. De duur van de evacuatie varieerde van vijf dagen tot twee weken. De evacuatie van het Rivierenland is een van de grootste evacuaties uit de recente Nederlandse geschiedenis.

Wake-up call

Deze wake-up call leidde tot het nationale programma Ruimte voor de Rivier. Alleen het verhogen van dijken bleek niet voldoende om het toenemende overstromingsgevaar te beteugelen. Er moest iets gedaan worden aan het waterpeil. De regering nam daarom maatregelen om het rivierengebied beter te beschermen tegen overstromingen.

Veiliger rivierengebied

Doel was om een veiliger rivierengebied te creëren voor de vier miljoen Nederlanders die door Ruimte voor de Rivier behoed worden voor overstromingen. Hiervoor zijn sinds 1995 op meer dan 30 plekken langs Rijn, IJssel, Waal, Nederrijn en Lek projecten uitgevoerd om het water vrijer te laten stromen voor een budget van 2,3 miljard euro.

Zomerbed verlaagd

Zo werd het zomerbed van de IJssel bij Kampen verlaagd en het Reevediep gecreëerd. Ook werden er inlaten en vispassages gemaakt, de Scheeresluis en het Reevesluiscomplex gebouwd, de Drontermeerdijk verhoogd en tegelijkertijd de N307 verbreed en de Roggebotsluis verwijderd.

Overstromingen voorkomen

Door een dijk tussen de IJssel en het Reevediep bij Kampen weg te halen, kan rivierwater bij hoogwater in de IJssel nu wegstromen naar het IJselmeer om overstromingen te voorkomen. Deze dijk kwam in augustus al in het nieuws. Waterschap Drents Overijsselse Delta gebruikte een deel van deze dijk, die nog in goede staat was, voor een proef om te zien onder welke omstandigheden de dijk het zou begeven.

Proefdijk

De proefdijk langs de IJssel bij Kampen blijkt sterker dan gedacht. Zo bezweek de helft van de dijk op 21 augustus en dat is drie dagen later dan aanvankelijk werd gedacht. De andere helft schoof niet af, maar er waren wel vervormingen zichtbaar en meetbaar. “We kunnen nog geen concrete conclusie trekken over de stabiliteit van de dijk”, gaf de woordvoerder van waterschap Drents Overijsselse Delta eerder op Waterforum aan.