waterberging Willeskop
Eerste schep grond in aanleg waterberging Willeskop in aanwezigheid van Bert de Groot (HDSR), Jelka Both (Staatsbosbeheer) en Rudie van Oostrum (Directeur van Oostrum Westbroek) foto: HDSR

Aannemer Van Oostrum en Westbroek startte 19 februari met het grondwerk voor de aanleg van een waterberging in natuurgebied Willeskop van Staatsbosbeheer bij Oudewater. Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden kan hier straks circa 200.000 m³ water bergen op momenten van hevige regen. Het project kost 4,85 miljoen euro, waarvan 1,5 miljoen euro door een POP-subsidie is gedekt. 

Naast het inrichten van natuurgebied Willeskop als waterbergingslocatie, komt er een nieuwe doorvoerroute vanaf de Gekanaliseerde Hollandsche IJssel (GHIJ) naar de Lek. Om de GHIJ bij hevige regenval te ontlasten, stroomt het water straks via deze route vanuit de GHIJ tijdelijk in de waterberging. Daarna kan het via het gemaal De Koekoek via de Lopikerwaard worden afgevoerd naar de Lek. Het project is onderdeel van het programma Beperking gevolgen klimaatverandering van HDSR. 

Wateroverlast voorkomen

Door de waterberging is het watersysteem volgens het Hoogheemraadschap in dit gebied beter voorbereid op de toekomstige weersextremen. HDSR kan zo flexibeler zijn in het beheer van het watersysteem en hierdoor wateroverlast in het gebied zo veel mogelijk voorkomen.
Naast de waterberging komen er nieuwe waterinlaten, duikers en stuwen voor de aan- en afvoer van water. Ook zijn er aanpassingen nodig aan waterkeringen voor het bergen en doorvoeren van het water in het natuurgebied. 

Versterken natuurwaarden

Verder is er veel aandacht voor het versterken van de bestaande natuurwaarden. Dit doet het Hoogheemraadschap met nieuwe natuurvriendelijke oevers en eilandjes, de uitbreiding van het bestaande rietmoeras en maatregelen om de waterkwaliteit te verbeteren. HDSR werkt hierbij samen met Staatsbosbeheer. Deze organisatie wilde eerder van het Hoogheemraadschap weten wat de gevolgen zijn van het toevoegen van een waterbergingsfunctie aan het natuurgebied. 

Risico slibaanwas

Staatsbosbeheer wees onder meer op het risico op voedselrijk slibaanwas in het natuurgebied, onduidelijkheid over de waterkwaliteit in periodes van piekbuien en de invloed van het gecontroleerd overstromen in het voorjaar op nesten van broedvogels. HDSR heeft de zorgen grotendeels weg kunnen nemen op basis van gezamenlijk onderzoek, stelt de woordvoerster. Zo is de kans op slibaanwas klein door de lage stroomsnelheid voordat dit het natuurgebied ingaat, waardoor het eventuele slib al bezonken is. Daarnaast monitort HDSR na een inzet van de berging de slibafzet.  

Waterkwaliteit

Verder is de waterkwaliteit tijdens een piekbui onderzocht. Die blijkt niet slechter te zijn dan de waterkwaliteit in het natuurgebied en een piekbui kan volgens het Hoogheemraadschap zelfs voor een verbetering van de waterkwaliteit zorgen. Daarnaast wordt de komende jaren de waterkwaliteit in en buiten het natuurgebied intensief gemonitord. 

Piekbui

De kans op een piekbui tijdens het broedseizoen is volgens HDSR heel klein. “In onze gegevens van de afgelopen twintig jaar is dit nog niet voorgekomen”, mailt de woordvoerster. “Als het wel voorkomt zijn in overleg met het bevoegd gezag en Staatsbosbeheer maatregelen getroffen. Denk hierbij aan bijvoorbeeld de uitbreiding van de hoger gelegen delen die permanent bovenwater blijven.”

HDSR heeft onderzocht om met de waterberging energie op te wekken. Dit bleek niet haalbaar, omdat de inzet van de berging gemiddeld maar één per vijf jaar gaat voorkomen gedurende één à twee weken.