In het actieprogramma ‘Water in actie’ roepen de waterschappen en drinkwaterbedrijven een nieuw kabinet op om samen met hen aan de slag te gaan met het beschermen van de (drink)watervoorraden en de zorg voor voldoende ruimte voor water. De opgaven rond waterbeschikbaarheid en de waterkwaliteit zijn groot.
Dit betekent dat de drinkwaterbedrijven en de waterschappen niet in hun eentje de garantie kunnen geven dat er altijd voldoende, schoon water is in Nederland. Rogier van der Sande, voorzitter van de Unie van Waterschappen: “Om te werken aan het beter vasthouden van water en het beschermen van de drinkwaterbronnen, hebben we ook de andere overheden nodig. We willen samen met een nieuw kabinet onze schouders zetten onder deze opgaven, die een gezamenlijke verantwoordelijkheid vragen. Gezond, schoon en voldoende water is immers een essentiële randvoorwaarde voor veel pilaren van bestaanszekerheid.”
Gezond drinkwater
Pieter Litjens, voorzitter van de Vewin, vult aan: “Zonder gezond, schoon en voldoende water geen goede volksgezondheid, geen voedselzekerheid, geen veiligheid, geen welvaart. Als het nieuwe kabinet de waterschappen en drinkwaterbedrijven ondersteunt bij hun taken om schoon en voldoende water te garanderen, en te zorgen dat altijd lekker en gezond drinkwater vanzelfsprekend blijft, kunnen ze hun belangrijke bijdrage blijven leveren aan een gezond en veilig Nederland.”
Kwaliteit en beschikbaarheid
In hun actiepamflet ‘Water in actie’ geven de drinkwaterbedrijven en de waterschappen aan wat zij zelf aan de problematiek willen gaan doen de komende jaren. Zo willen ze water steeds beter vasthouden, drinkwatervoorziening zoveel mogelijk veiligstellen en investeren in betere zuiveringsinstallaties. Van der Sande: “We lopen hierbij alleen wel aan tegen de grenzen van onze mogelijkheden en bevoegdheden. Voor de ruimtelijke ordening en voor wetgeving hebben we het Rijk nodig.” Voor de drinkwaterbedrijven is het daarnaast belangrijk dat het Actieprogramma beschikbaarheid drinkwaterbronnen 2023 – 2030 een succes wordt. Litjens: “We maken dit samen met provincies en IenW en het moet leiden tot échte actie van betrokken overheden en oplossingen voor de knelpunten die er zijn en dreigen.”
Strengere bronaanpak
Ook pleiten de drinkwaterbedrijven en waterschappen ervoor om voldoende ruimte te reserveren voor water en drinkwaterbronnen beter te beschermen. Zij vragen een nieuw kabinet om in te zetten op een strengere bronaanpak, met het oog op de waterkwaliteit. Zo’n bronaanpak vanuit de gedachte ‘wat er niet in komt, hoeft er ook niet uit’ is iets waar de waterschappen en drinkwaterbedrijven al jaren voor pleiten. Een strenger stoffenbeleid moet volgens hen worden verankerd in wetgeving, waarbij wettelijke verboden op schadelijke stoffen worden ingezet als uiterst middel, om de volksgezondheid te beschermen.
Meer schadelijke stoffen
In het Radio 1 Journaal van 18 maart ging Litjens in op het probleem dat er steeds meer schadelijke stoffen in het water zitten. Het gaat volgens hem om onder meer nitraat uit de landbouw, bestrijdingsmiddelen, medicijnresten en PFAS. “De inspanning wordt steeds groter”, aldus Litjens. “Ik kan eerlijk gezegd niet aan mijn kinderen uitleggen dat we zo ongelofelijk veel investeren om rottigheid uit het water te halen die we er zelf in stoppen.”
Goed mestbeleid nodig
Een verbod op PFAS zou volgens hem kunnen helpen. Bovendien is er volgens hem goed mestbeleid nodig om minder nitraat in het water te krijgen. “Dat geldt ook voor bestrijdingsmiddelen”, zei hij in het Radio 1 Journaal. “Het kan door wetgeving, door een verbod op stoffen. Het is aan de politiek om dat te bekijken. De inspanningen die wij moeten leveren om drinkwater schoon af te leveren bij de mensen wordt steeds groter.”
Uitgestoken hand
Unie en Vewin benadrukken dat het ‘Water in actie’-actieprogramma niet alleen een wensenlijst is, maar ook een uitgestoken hand naar een nieuw kabinet. De waterschappen en drinkwaterbedrijven zien veel mogelijkheden om samen te werken. Met waterbeheermaatregelen kan er namelijk ook versneld natuurherstel worden gerealiseerd.
