Het algemeen bestuur van Waterschap Vechtstromen heeft ingestemd met een extra investering van 75 miljoen euro om te komen tot een schoner effluent op acht rwzi’s. De extra investering is nog steeds niet voldoende om de rwzi’s helemaal KRW-proof te maken, maar moet een forse bijdrage gaan leveren aan de verbetering van de kwaliteit van de wateren waar de rwzi’s op lozen.
Na vier jaar van voorbereiding kan Vechtstromen aan de slag met de maatregelen op acht van de 23 rwzi’s. Vier rwzi’s worden uitgerust met een extra zandfilter die de stikstof- en fosfaatconcentraties in het effluent sterk gaan terugbrengen. Twee rwzi’s krijgen een nageschakelde doekenfilter die de fosfaatconcentraties en het zwevende-stofgehalte reduceert. Bij de resterende twee rwzi’s wordt het hele zuiveringsproces geoptimaliseerd om de lozing van de nutriënten te verminderen. De aanpak is gericht op de KRW-doelen voor de ontvangende wateren waarop de rwzi’s lozen. De aanpak van de acht rwzi’s moet in december 2027 klaar zijn en gaat in totaal 175 miljoen euro kosten.
KRW-doelen nog niet gehaald
Bijna het hele algemeen bestuur stemde op 11 juli in met de investering. In het volle besef dat hiermee de KRW-doelen in 2027 in de betreffende wateren nog steeds niet worden gehaald. En ook realiseerde de vergadering zich dat er nog een nieuwe investeringsronde staat te wachten als de eisen uit de vernieuwde Europese Richtlijn stedelijk afvalwater worden uitgewerkt.
Afgeleide effluentnorm
Opmerkelijk aan de aanpak door Vechtstromen is de afgeleide effluentnorm. Voor de ontvangende wateren is gekeken welke maatregelen op de rwzi’s een grote bijdrage zouden kunnen leveren aan de verbetering van de ecologische toestand. Daarbij is ervoor gekozen om de fosfaatreductie leidend te laten zijn en de reductie van stikstof daarin zo maximaal mogelijk mee te nemen. Op grond hiervan zijn speciale effluentnormen afgeleid en daar zijn best beschikbare zuiveringstechnieken bij gezocht. Voor vijf rwzi’s loopt er bij Vechtstromen al een verbeteringsprogramma en één rwzi wordt helemaal herbouwd.
Passende technieken
Aan de hand van de afgeleide effluentnormen zijn voor de acht rwzi’s die nu additioneel op de planning zijn gezet, passende zuiveringstechnieken gezocht. Zo kwam Vechtstromen tot maatwerk met zandfilters, doekfilters en procesoptimalisaties. De totale investeringskosten blijven onder de in het bestuursakkoord overeengekomen maximale lastenstijging van 10 procent.
Aan de slag
Het waterschap kan nu een bijdrage leveren aan de versnelde uitvoering van de Kaderrichtlijn Water. Het bestuur staat achter het halen van de KRW-doelen en daarom was niets doen geen optie. Het volledig KRW-proof maken van alle rwzi’s is voor 2027 echter niet meer haalbaar. Bovendien komt er nog een nieuwe investeringsronde als ook moet worden voldaan aan de nieuwe lozingseisen die de Richtlijn stedelijk afvalwater in 2039 en 2045 aan de rwzi’s gaat stellen. In die nieuwe richtlijn gaat het niet alleen om lozingseisen voor stikstof en fosfaat, maar ook om eisen voor microverontreinigingen, zoals PFAS en medicijnresten.
Niet alles in één keer
Bij de KRW-doelen gaat het om de kwaliteit van het oppervlaktewater waarop de rwzi’s lozen. De resterende stikstof- en fosfaatconcentraties hebben een grote invloed op een goede ecologische toestand en de reductie vermindert het teveel aan voedingsstoffen in de ontvangende wateren, waardoor het ecosysteem ontwricht raakt. Dat was in de vergadering van het algemeen bestuur nog onderwerp van discussie, waarbij de nieuwe partij Helder van Rolf Woolderink en Ria Smit voorstelde om alles maar in één keer te doen. De nutriëntenverwijdering en de micro’s samen. Daar ging de rest van het algemeen bestuur niet in mee. Die willen dat het waterschap nu zo snel mogelijk aan de slag gaat, om eind 2027 een forse reductie te kunnen realiseren voor het lozen van stikstof en fosfaat.
Grote marge
Het bestuur stond nog wel uitgebreid stil bij de grote financiële marge van 40 procent voor de hele aanpak. In deze fase is er nog geen definitief ontwerp en moet alles nog worden aanbesteed. Daar komen ook nog grote onzekerheden bij over de wisselende energiekosten, de beschikbare stikstofruimte voor de bouw en de krapte op de aannemersmarkt. Het algemeen bestuur liet zich door de portefeuillehouder van het dagelijks bestuur overtuigen dat de marge gaandeweg kleiner zal worden en dat het bestuur goed op de hoogte gehouden zal worden van de kostenontwikkelingen.
