ineos
Foto: de Antwerpse vestiging van Ineos

De Raad voor Vergunningsbetwistingen vernietigt de hervergunning van 2023 voor het Vlaamse bedrijf INEOS Aromatics Belgium, met vestigingen in Geel en het Antwerpse Laakdal. Dat doet de Raad naar aanleiding van een ingesteld beroep van natuurverenigingen. De Raad oordeelt dat de Vlaamse Regering niet voldoende onderzoekt of de kobaltlozingen van het bedrijf een schadelijk effect hebben op de waterkwaliteit van de Grote Nete.

Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) heeft Ineos Aromatics in 2023 een nieuwe omgevingsvergunning gegeven. Die vergunning legde een limiet op voor de lozing van kobalt, een giftig zwaar metaal dat door Ineos in hun katalysator wordt gebruikt voor de productie van de plastic-component PTA. Maar volgens Natuurpunt en Bond Beter Leefmilieu (BBL) overschrijdt die limiet maar liefst 1000 keer de milieukwaliteitsnorm. Door de kobaltlozingen gaat de waterkwaliteit van de Grote Nete sterk achteruit. De natuurverenigingen tekenden daarom protest aan tegen de vergunning bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen. De Raad geeft de natuurverenigingen nu gelijk.

Lozingsnorm kobalt

“De Vlaamse regering heeft voor Ineos Aromatics de lozingsnorm van kobalt vastgelegd op 500 microgram per liter. De Europese Kaderrichtlijn Water schrijft echter voor dat de norm maar op 0,5 microgram per liter mag liggen, dus duizend keer minder. Ineos heeft wel beloofd om de hoeveelheid geloosde kobalt vanaf 2027 drastisch te beperken. Maar dat duurt dus nog een tijd en Ineos zou dan hoe dan ook nog steeds boven de Europese norm zitten”, zegt Tycho van Hauwaert van de Bond Beter Leefmilieu in het Belgische Nieuwsblad.

Waterkwaliteit

De milieuverenigingen hekelen vooral dat de toegelaten lozingsnorm niet kan verhinderen dat de waterkwaliteit van de Grote Nete achteruitgaat. De Raad voor Vergunningsbetwistingen volgt die redenering en vernietigde de vergunning van Ineos Aromatics.

Geen gedeeltelijke vernietiging

Ineos Aromatics had aan de Raad gevraagd om een eventuele vernietiging uitsluitend te beperken tot de lozing van het afvalwater. De Raad gaat daar niet op in. Hij stelt vast dat Ineos Aromatics zelf al had aangegeven dat de afvalwaterlozing belangrijk is voor de hele bedrijfssite. Een gedeeltelijke vernietiging is volgens de Raad dus niet mogelijk. Volgens Ineos kan de vestiging in Geel voorlopig openblijven, omdat ze terugvallen op de vorige vergunning. De vernietigde vergunning is een hervergunning, aldus Ineos in Nieuwsblad.

Vlaamse regering aan zet

In het arrest van de Raad voor Vergunningsbetwistingen staat dat de Vlaamse regering, die nu in lopende zaken is, drie maanden de tijd krijgt om over een nieuwe vergunningsaanvraag te beslissen. De regering daarbij rekening houden met de uitspraak van de Raad. Voor Natuurpunt en BBL moeten de Vlaamse regeringsonderhandelaars een duidelijk, juridisch waterdicht waterbeleid uittekenen “om ons schaarse drinkwater te vrijwaren, lozingen te stoppen en te vervangen door innovatieve alternatieven”.

Tweede vergunning vernietigd

In juli vorig jaar moest de werf van Project One, de nieuwe fabriek die Ineos in de Antwerpse haven bouwt, ook al worden stilgelegd. Dat kwam door onduidelijkheden over de stikstofuitstoot van de fabriek. De werf heeft uiteindelijk een klein halfjaar stilgelegen.

Voldoen aan KRW in 2027

Vlaanderen keurde een kwart eeuw geleden de Europese Kaderrichtlijn Water goed, die de kwaliteit van de Vlaamse waterlopen weer moet opkrikken tegen 2027. Momenteel scoort slechts 1 van de 195 Vlaamse waterlopen ‘goed’ op de Europese parameters, dat is de Grote Plas in Eisden.