Op 6 september 2024 openden Eneco en Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden (HDSR) in Utrecht de grootste warmtepomp van Nederland op het terrein van rwzi Utrecht. Met deze pomp kan Eneco de warmte van het gezuiverde afvalwater van HDSR inzetten als nieuwe energiebron voor het warmtenet. Circa 20.000 huishoudens in Utrecht en Nieuwegein krijgen hiermee duurzame warmte. In totaal bespaart de installatie 30.000 ton CO2 op jaarbasis.
Zowel Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden als Eneco hebben de ambitie klimaatneutraal te worden. Door de nauwe samenwerking van beide partners in het combineren van rioolwaterzuivering met het opwekken van warmte ontstaat een goede nieuwe, duurzame warmtebron gebaseerd op aquathermie. De warmtepomp, die gebouwd is op het terrein van de rwzi Utrecht van Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden (HDSR), moet 20.000 woningen van duurzame warmte gaan voorzien. Dat is zo’n 15% van de totale warmtevraag van het stadswarmtenet van Utrecht en Nieuwegein. Met de nieuwe warmtepomp wordt 30.000 ton CO2 op jaarbasis bespaard, omdat er minder fossiele brandstoffen nodig zijn.
Oudste stadswarmtenet van NL
Het warmtenet waar de warmtepomp de warmte aan gaat leveren, ligt er al 100 jaar en is daarmee het oudste stadswarmtenet van Nederland. “Hier hebben we een unieke kans om een warmtebron die midden in een grote stad ligt en heel toevallig heel dicht bij het net ligt, te koppelen” zei Karen de Lathouder, chief operating officer assets van Eneco, op 6 september bij de officiële opening. “Daarvoor gebruiken we een techniek die niet nieuw is, in Scandinavië werken ze er al heel lang mee, maar op deze schaal is ze nog niet eerder toegepast in Nederland. We hebben enorm hard gewerkt om deze innovatie op deze schaal in te zetten in Nederland. En we zijn er supertrots op dat het is gelukt. We lossen daarmee twee ambities in. Die van het hoogheemraadschap om circulair te worden en wij verduurzamen ons warmtenet.”
Nieuwe warmteleiding
Om de warmtepomp aan te sluiten op het bestaande warmtenet, heeft Eneco een nieuwe warmteleiding aangelegd van 600 meter lang. Jaarlijks levert de installatie dan 583.000 GJ aan warmte aan het stadswarmtenet, voldoende om circa 20.000 woningen te voorzien van duurzame warmte. Dat komt overeen met 15% van de totale warmtevraag van Utrechtse en Nieuwegeins stadswarmtenet.
Hergebruik van warmte
De Stichtse Rijnlanden past op de rwzi Utrecht in de wijk Overvecht voor het eerst aquathermie toe, in dit geval thermische energie uit afvalwater voor de productie van warmte. Dagelijks wordt er zo’n 65 miljoen liter afvalwater gezuiverd bij de rwzi Utrecht van HDSR. Na behandeling wordt het effluent geloosd op de Stichtse Vecht. Voordat het gezuiverde afvalwater in de rivier stroomt, tapt Eneco nu 2.000 kuub per uur af om er de thermische energie uit te halen in de warmtewisselaar. Die haalt de warmte uit het afvalwater en de grote warmtepomp brengt de temperatuur vervolgens naar 75 tot 83 graden Celsius. Daarna wordt dit water aan het warmtenet geleverd. Na de warmteonttrekking wordt het gekoelde afvalwater (5 oC) alsnog geloosd op de Vecht.
Continue warmte
Voor een gelijkmatige aanvoer van het verwarmde stadswater, dient een buffervat van ongeveer 18 meter hoog en 18 meter breed. Ook moet het buffervat piekafnames opvangen en zo zorgen voor een continue warmte-aanvoer.
Verdere uitrol
Het waterschap onderzoekt nog of de overige 15 afvalwaterzuiveringslocaties ook geschikt zijn. Ook moet de situatie ter plaatse rendabel genoeg zijn voor het aanleggen van een warmtepomp. Hoogheemraad Van Zoelen noemde de zuivering Nieuwegein in IJsselstein daarbij als kansrijk.
 in Utrecht de grootste warmtepomp van Nederland op het terrein van rwzi Utrecht.){kind=link}