Risicogestuurd toezicht in de glastuinbouw levert zichtbare resultaten op, stelt het college van het Hoogheemraadschap van Delfland in een brief aan de Verenigde Vergadering. Zo zijn er in 2024 meer boetes opgelegd in vergelijking met 2023. Ook laat Delfland meer zaken strafrechtelijk vervolgen. Hans Middendorp van de AWP pleit voor meer metingen. Een motie van de AWP om de pakkans van overtreders te vergroten, werd gesteund door de meerderheid in het algemeen bestuur.
Het beschermen en verbeteren van de waterkwaliteit is een speerpunt bij Delfland, schrijft het Hoogheemraadschap. Daarom is de risicogestuurde aanpak van de glastuinbouw in het leven geroepen als strengere opvolger van de gebiedsgerichte aanpak.
Het betekent meer toezicht op risicovolle activiteiten en probleemlocaties, betere opsporingsmethoden en steviger handhaven. Bijvoorbeeld door middel van het direct opleggen van een last onder dwangsom in plaats van eerst waarschuwen.
Strenger optreden
De afdeling Toezicht en Handhaving ging in 2023 in de glastuinbouw aan de slag met deze nieuwe aanpak om lozingen en lekkages tegen te gaan. Feitelijk maakt Delfland een risico-inschatting op basis van verschillende kenmerken van glastuinbouwbedrijven.
Zo letten handhavers vooral op oude kassen, die voor een korte periode worden gehuurd of waar er geen bedrijfsopvolger is. Samen met Omgevingsdienst Haaglanden traden de handhavers strenger op bij overtredingen, zoals overstorten, vervuilde drainage bij substraatteelt en filterspoelwater afvoeren op sloot en waterafvoer via pijpjes rondom kassen.
Nieuwe aanpak
Deze nieuwe aanpak leidde tot minder waarschuwingen (42 in heel 2023 ten opzichte van twaalf in de periode januari-september 2024), meer dwangsombesluiten (25 in heel 2023 ten opzichte van 23 in de periode januari-september 2024) en meer strafrechtelijke zaken (elf in heel 2023 ten opzichte van twaalf in de periode januari-september 2024).
Daarnaast intensiveerde Delfland het toezicht in samenwerking met andere bevoegde gezagen, zoals de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA), het Openbaar Ministerie en de Omgevingsdiensten.
Handhavingsdagen
Delfland organiseerde ook twee glastuinbouw-handhavingsdagen. Tijdens deze dagen bezoeken de handhavers locaties waar nog wel een probleem met de waterkwaliteit is, maar waar er nog geen bron is gevonden. Ze constateerden verschillende overtredingen en schreven invorderingsbeschikkingen uit.
Online flowmeter
Verder schafte Delfland in augustus een online flowmeter aan om een lozing in/uit een pijp te constateren en een alarm te ontvangen. Zo is volgens het college met zekerheid vast te stellen dat er op de meetlocatie daadwerkelijk een lozing heeft plaatsgevonden. Daarover is met een eventuele overtreder achteraf dus geen discussie meer mogelijk. Belangrijk voor het bewijzen van overtredingen. Want daar schort het nu nog aan.
Slechte waterkwaliteit
De waterkwaliteit in het beheergebied van het Hoogheemraadschap van Delfland is veruit het slechtst in de sloten tussen de (Westlandse) kassen, maar de veroorzakers liggen in bijna alle gevallen op het kerkhof, meldt het AD. Het waterschap wil de pakkans voor tuinders flink gaan vergroten door veel vaker metingen te gaan verrichten.
Minimale pakkans
Dat is ook hard nodig want in 2022 en 2023 zijn er 59 keer zogenoemde grote overschrijdingen gemeten van 100 keer of hoger boven de norm. Slechts één keer werd de dader getraceerd, met het verboden middel dichloorvos. De pakkans is dus nog niet eens 2 procent.
Het risico-gestuurd toezicht is vooral preventief, om specifiek bij risicovolle glastuinbouwbedrijven te controleren. Maar het helpt niet om overtreders van grote overschrijdingen op te sporen. Zo maakte Delfland bekend dat de overtreder met dichloorvos in december 2023 ‘een regulier bedrijf betreft, dat buiten ons risicoprofiel valt’.
Meerderheid
De meerderheid van het waterschapsbestuur vindt dat het zo niet langer kan. Daarom werd het college in een motie recent opgedragen om met nieuwe voorstellen te komen om de pakkans voor overtreders veel groter te maken. De motie werd ingediend door de partijen AWP, Water Natuurlijk (WN) en Partij van de Arbeid (PvdA). Alleen BBB en PvdD stemden tegen. Ook het college stemde tegen de motie.
Extra metingen
Hans Middendorp van de AWP complimenteerde het college met alle stappen die nu al gezet zijn om effectiever te controleren op bestrijdingsmiddelen uit de glastuinbouw, maar pleitte er ook stevig voor om te beginnen met extra metingen. “Dan zien we vanzelf welke resultaten dat geeft”, stelt hij in het AD.
Onachtzaamheid
Middendorp schrijft op LinkedIn dat er bij Delfland al twaalf jaar intensieve trajecten met tuinder-participatie in allerlei vormen lopen. Het helpt een beetje, maar is volgens hem niet voldoende. “Het is gewoon niet ‘top-of-mind’ bij de glastuinders. De grootste bron van vervuiling is onachtzaamheid. Bijvoorbeeld lekkage van het gietwater op de vloer, dat via een barst in het beton in de bodem onder de kas komt en wegstroomt naar de sloot.”
