Minister Madlener van IenW heeft besloten de gewogen vermogenskostenvoet voor drinkwaterbedrijven voor de periode 2025-2027 fors te verhogen, van 2,95% naar 4,32%. Dat betekent dat er extra financieringsruimte ontstaat voor de drinkwaterbedrijven om investeringen te doen.
De vermogenskostenvoet, of Weigthed Average Cost of Capital (WACC), is een percentage voor het maximale rendement over het geïnvesteerde vermogen van drinkwaterbedrijven. Het percentage wordt tegenwoordig elke drie jaar (voorheen twee jaar) opnieuw vastgesteld door de minister van Infrastructuur en Waterstaat. Met de winstbeperking door de WACC wil de overheid consumenten beschermen tegen hoge drinkwatertarieven.
Dalen en stijgen
De WACC is in 2009-2010 in de Drinkwaterwet opgenomen, bij amendement Koppejan-Boelhouwer (CDA/PvdA). Voor de periode 2012-2013 gold een WACC van 6,0%, daarna daalde ze elke periode – een gevolg van de rentedaling op de kapitaalmarkten. In de periode 2020-2021 stond de WACC op haar dieptepunt: 2,75%. In het najaar van 2021 besloot toenmalig (demissionair) minister Barbara Visser de WACC te verhogen tot 2,95%, daarmee gehoor gevend aan een motie van CU-Kamerlid Pieter Grinwis en het advies volgend van de Autoriteit Markt en Consument (ACM). Nu verhoogt de huidige minister van IenW de WACC opnieuw, wederom op advies van de ACM.
Struikelblok
De drinkwatersector is blij met dit besluit. Volgens brancheorganisatie Vewin is het essentieel dat drinkwaterbedrijven de financiële ruimte krijgen om de komende jaren fors meer te investeren in een duurzame en toekomstbestendige infrastructuur. “Op dit moment houdt de WACC-regelgeving onvoldoende rekening met de sterk gestegen investeringsbehoefte”, stelt de Vewin. “Gebrek aan financieringsruimte vormt daarmee een struikelblok voor het uitvoeren van de wettelijke taak van drinkwaterbedrijven: het leveren van voldoende drinkwater van goede kwaliteit.”
Aanpassing Drinkwaterregeling
De forse verhoging van de WACC, van 2,95% naar 4,32%, is mede het gevolg van enkele aanpassingen van de Drinkwaterregeling, die op 26 september van kracht zijn geworden. In de Drinkwaterregeling zijn de berekeningswijze en uitgangspunten van de WACC vastgelegd. Madleners voorganger Mark Harbers heeft die aanpassingen aangebracht, om ervoor te zorgen dat er, in afwachting van een latere, meer structurele aanpassing van de Drinkwaterwet, nu al wat meer investeringsruimte voor de drinkwaterbedrijven kan worden gecreëerd. Als de verruiming van de WACC nog was gebaseerd op de oude Drinkwaterregeling, dan was de vermogenskostenvoet niet op 4,32%, maar op 3,71% uitgekomen.
Gewenst: structurele oplossing
Ofschoon de drinkwaterbedrijven dus blij zijn met de verhoging van de WACC, stellen ze dat voor een structurele verbetering van de financieringsruimte meer nodig is. Vewin pleit voor een toekomstbestendige oplossing met, zo nodig, een wijziging van de Drinkwaterwet, “zodat drinkwaterbedrijven hun wettelijke plicht kunnen blijven vervullen in een periode van grote uitdagingen”. Hierover zijn het ministerie van IenW en de drinkwatersector inmiddels in gesprek.
Terugdraaien
“Daarbij verdient aandacht dat één van de huidige wijzigingen in de Drinkwaterregeling – de verkorting van de zogenaamde referentieperiode voor de berekening van de risicovrije rente voor vreemd vermogen – voor de korte termijn meer investeringsruimte biedt, maar op langere termijn de financiering van investeringen kan bemoeilijken”, aldus Vewin. In het contact met het ministerie zal de brancheorganisatie dan ook het terugdraaien van deze wijziging bepleiten.
