Zereau installeerde op 8 januari een IC-filter bij de Noordwest Ziekenhuis Groep in Alkmaar. De startup ontwikkelde een fysisch filter in combinatie met een adsorptiefilter om medicijnresten uit de urine in katheterzakken van patiënten op de intensive care te verwijderen. “Wij zijn vijf jaar geleden gestart met de ontwikkeling van oplossingen voor medische microverontreinigingen zo dicht mogelijk bij de bron: de patiënt”, zegt mede-eigenaar Bart Boots van het watertechnologiebedrijf.
Zereau, gevestigd in Nijmegen met een productielocatie in Heerenveen, begon met de ontwikkeling van toiletfiltersystemen die voorkomen dat medische radionucliden in het riool terechtkomen. Deze systemen worden geplaatst op de kamers van patiënten die worden behandeld tegen onder andere uitgezaaide kanker.
“Wij filteren de radioactiviteit uit het afvalwater, zodat deze niet in het milieu terechtkomt en ziekenhuizen kunnen groeien in het aanbieden van deze therapieën”, licht Boots toe. Klanten zijn ziekenhuizen en de farmaceutische industrie.
Mix van adsorbentia
Het geheim van de technologie zit in de combinatie van adsorbentia. Het IC-filter bouwt voort op de jarenlange expertise van Zereau in het optimaliseren van de filterprestaties. “Wij weten nu exact welke combinatie van adsorbentia we moeten toepassen om specifieke medische stoffen of cocktails van medicijnresten zeer effectief te verwijderen.”
Ziekenhuizen leveren een bijdrage aan de problematiek van medicijnresten in afvalwater en milieu. Volgens Boots is het meest effectief om ze bij de bron te verwijderen. “Op basis van onze expertise hebben we, naast nucleaire geneeskunde, ook systemen ontwikkeld voor radiologie, ziekenhuisapotheken en de intensive care.”
Filteronderdelen herbruikbaar
Eind deze maand krijgt het ziekenhuis in Heerenveen een vergelijkbaar IC-filter als in Alkmaar. Zereau haalt de filters terug zodra deze verzadigd zijn. De filteronderdelen zijn volledig herbruikbaar, de adsorbentie gaan vooralsnog naar de verbrandingsoven.
Waardevolle stoffen terugwinnen
De startup onderzoekt of het mogelijk is om waardevolle stoffen terug te winnen. Dit is echter alleen economisch rendabel bij grote volumes, aldus Boots. “We weten dat we waardevolle stoffen van de adsorbentia kunnen losweken. Maar dit rendabel te kunnen uitvoeren, hebben we een grotere installatiebasis nodig.”
Pharmafilter
Het verschil tussen Pharmafilter, dat in 2024 failliet ging, en Zereau is dat de startup heel gericht kijkt naar de hotspots in een ziekenhuis. “Daar plaatsen we eenvoudige maar effectieve systemen die betaalbaar zijn.”
Boots verwacht dat het, als gevolg van de aangescherpte Kaderrichtlijn Water, voor alle partijen in de waterketen aantrekkelijk wordt om ook bij de bron van ziekenhuizen actie te ondernemen.
Medicijnresten
Volgens Boots worden bepaalde medicijnresten door rwzi’s niet effectief verwijderd, zelfs niet met een vierde trap zoals ozon of UV-behandeling. “Het afvalwater is vaak zo verdund dat het moeilijk is om medicijnresten af te vangen. Bij de bron afvangen zorgt ervoor dat deze stoffen verminderd bij de rwzi aankomen. Wat er niet in komt, hoeft er ook niet uit.”
Gidsstoffen
Boots zet vraagtekens bij de effectiviteit van nabehandelingstechnieken bij de rwzi alleen. Waterschappen monitoren momenteel 18 gidsstoffen in afvalwater. “Ze stellen dat 65 procent wordt verwijderd, maar dat is een gemiddelde. Sommige stoffen worden volledig verwijderd, andere stoffen nauwelijks of in het geheel niet.”
Hoger rendement
Door op meerdere plekken in de keten de schadelijke stoffen af te vangen, bereik je samen een veel hoger rendement. “We hebben elkaar nodig om het probleem van medische verontreiniging in riool en milieu adequaat aan te pakken.”
Aansluiting
Daarom zoekt Zereau graag de aansluiting met bestaande en nieuwe initiatieven. De oplossing is te vinden in het bundelen van krachten. Boots zet de belangrijkste acties op een rij. “Voorkom dat medicatie überhaupt in het riool komt, door goede voorschriften, retour apotheek, et cetera. Zuiver aan de bron de gevaarlijkste en/of de meest waardevolle medicatie eruit. De overige medicatie voor thuisgebruik kunnen we via de rwzi’s zuiveren.”
