Zuid-Holland PFAS
Brandweerkazernes worden ingeschat als locaties met een ‘zeer grote’ kans op bodemverontreiniging met PFAS (foto: Brandweer Schoonhoven).

Om een goed beeld te krijgen op welke locaties sprake kan zijn van PFAS-bodemverontreiniging, heeft de provincie Zuid-Holland locaties in beeld gebracht waar in het verleden mogelijk PFAS zijn gebruikt. Er blijken in de provincie circa 1600 (bedrijfs)locaties te zijn waarvoor dit geldt. Op 90 van deze locaties wordt de kans op bodemverontreiniging als ‘zeer groot’ ingeschat.

De gemeenten Den Haag, Dordrecht, Leiden, Rotterdam en Schiedam zijn overigens niet meegenomen in het onderzoek. Zij zijn zelf bevoegd gezag als het gaat om de Wet bodembescherming. Op 24 locaties wordt door de vijf Zuid-Hollandse omgevingsdiensten onderzoek gedaan naar de aanwezigheid van PFAS. Voor dit pilotonderzoek wordt in eerste instantie gekeken naar locaties waar de provincie verwacht dat het gebruik van PFAS mogelijk tot een risico kan leiden. Denk hierbij aan moestuinen, woningen met een tuin, zwemplassen en drinkwatervoorzieningen.

Verwerkt in bodembeheersystemen

Met de studie naar mogelijke PFAS-bronlocaties, uitgevoerd door ingenieursbureau Arcadis, is volgens de provincie een zo compleet mogelijk beeld van de potentiële PFAS-bronlocaties opgesteld. Het rapport geeft inzicht in locaties met de grootste kans op een risicovolle PFAS-bodemverontreiniging. De uitkomsten van het rapport worden door de Zuid-Hollandse omgevingsdiensten verwerkt in hun bodembeheersystemen, zodat gemeenten en omgevingsdiensten de informatie kunnen gebruiken bij toekomstige bodemonderzoeken.

Bureaustudie

De inventarisatie bestond uit een bureaustudie. Eerst zijn, met de meest recente kennis over het gebruik van PFAS, een aantal (bedrijfs)activiteiten als ‘PFAS-verdacht’ gekwalificeerd. Op basis van gegevens uit archieven (o.a. van de Kamer van Koophandel en het historisch bodembestand), van brancheverenigingen, omgevingsdiensten en bedrijfswebsites, is geïnventariseerd waar deze PFAS-verdachte bedrijfsactiviteiten plaatsvinden of hebben plaatsgevonden. Uit de inventarisatie blijkt dat er in de provincie 1617 (bedrijfs)locaties zijn waarvoor dit geldt. Dat een locatie voorkomt op deze lijst wil overigens niet zeggen dat er daadwerkelijk PFAS gebruikt zijn of dat er PFAS in de bodem terecht zijn gekomen.

Bodemverontreiniging

De kans op het ontstaan van een bodemverontreiniging met PFAS is niet bij alle typen locaties even groot. Zo is de kans klein op locaties waar weinig PFAS zijn gebruikt, of waar PFAS zijn gebruikt in een gesloten proces, zoals bijvoorbeeld bij kleine moderne drukkerijen. De kans op bodemverontreiniging is groter wanneer er veel PFAS worden gebruikt en de PFAS direct in de bodem terechtkomen, bijvoorbeeld locaties waar geblust is met PFAS-houdend blusschuim.

Op 90 van de in totaal 1617 locaties wordt de kans op bodemverontreiniging als ‘zeer groot’ ingeschat. Dit zijn met name brandweerkazernes, maar bijvoorbeeld ook bedrijven die kunststof produceren, groothandels in blusschuim en bedrijven met een bedrijfsbrandweer. Bij 217 locaties wordt de kans op bodemverontreiniging ingeschat als ‘groot’. Op de overige locaties (1310) wordt de kans op bodemverontreiniging kleiner ingeschat. Of een verontreiniging met PFAS in de bodem zorgt voor risico’s is overigens afhankelijk van het huidige gebruik van de locaties.