Er is een wereldwijd tekort ontstaan aan ‘groen water’, stellen onderzoekers van Universiteit Twente. Groen water is de regenval boven land die direct gebruikt wordt door planten en verdampt naar de atmosfeer. De duurzame grens aan direct regenwatergebruik is in verschillende Europese landen (waaronder Nederland) en landen in Midden-Amerika, het Midden-Oosten en Zuid-Azië inmiddels overschreden.
De Twentse onderzoekers Joep Schyns, Arjen Hoekstra, Martijn Booij, Rick Hogeboom en Mesfin Mekonnen brachten in het wetenschappelijke tijdschrift PNAS de tekorten van groen water in kaart. Dit is de eerste studie die op basis van de beperkte jaarlijkse regenval in de wereld, de limieten aan de beschikbaarheid van groen water kwantificeert.
Voedselproductie, biomassa en biodiversiteit
De Universiteit Twente maakt het beeld van de wereldwijde schaarste van beperkt zoetwater compleet door groene waterschaarste te kwantificeren. Het groeiende tekort aan ‘blauw water’ – de rivier- en grondwaterreserves – wordt al langer als een probleem beschouwd. Het internationale waterschaarstedebat gaat ook altijd over dit blauw water. Maar de nieuwe analyse van de Universiteit Twente maakt duidelijk dat de afnemende neerslag meer problemen veroorzaakt dan een tekort aan oppervlakte- en grondwater. Regenval voedt uiteraard rivieren en grondwaterreserves, maar een deel van de regenval wordt rechtstreeks door planten gebruikt en keert terug naar de atmosfeer als verdamping. Dit groene water is de grootste bron van water voor de productie van voedsel, vezels (voor kleding), veevoer, hout en bio-energie. Bovendien is groen water essentieel voor de biodiversiteit op land, die volgens de Twentse onderzoekers zelfs volledig van groen water afhankelijk is. Omdat de vraag naar biomassa in de economie toeneemt terwijl de hoeveelheid groen water beperkt is, kan dit gaan leiden tot spanningen.
‘Groene watervoetafdruk van de mens neemt alleen maar toe’
De onderzoekers maakten een inschatting van de hoeveelheid groen water die wordt gebruikt voor de productie van biomassa voor de menselijke economie. Dat vergeleken zij met de beschikbaarheid van groen water. De jaarlijkse regenval is beperkt en een groot deel daarvan valt in gebieden die slecht bereikbaar, onproductief of essentieel voor natuurbehoud zijn. In hun studie melden de onderzoekers in welke gebieden de druk op nog onaangetaste groene waterstromen het grootst is, zoals in de tropische regenwouden. Onderzoeker Joep Schyns: “Door bevolkingsgroei, de consumptie van relatief meer dierlijke producten en energie uit biomassa, neemt de groene watervoetafdruk van de mens alleen maar toe. Om de toenemende druk op beperkt groen water af te remmen, is het van belang om onze consumptiepatronen te heroverwegen. Door onze eigen voetafdruk te verkleinen, vermindert de noodzaak om elders groen water van de natuur ‘af te pakken’ voor land- en bosbouw.”
Het paper ‘Limits to the world’s green water resources for food, feed, fiber, timber, and bioenergy’ verschijnt in de Proceedings of the National Academy of Sciences of the USA (PNAS) en is hier online te lezen.
