De winnaars van de Waterinnovatieprijs 2021 zijn bekend. Twee daarvan zijn gerelateerd aan de klimaatverandering: het roterende duikerschot van Waterschap De Dommel won in de categorie ‘Aanpassen aan weersextremen’ en De Energie Damwand in de categorie ‘Klimaatneutraliteit’. Verder vielen in de prijzen de AdOx-technologie om medicijnresten te zuiveren en Big Brown Data (Covidbemonstering in rioolwater).
Uit 99 inzendingen heeft een jury onder leiding van Annemieke Nijhof, algemeen directeur van Deltares, twaalf genomineerden geselecteerd, drie per categorie. Op 2 december viel het beslissende oordeel en zijn de prijswinnaars bekendgemaakt tijdens het Waterinnovatiefestival. Naast de vier door de jury benoemde winnaars kreeg de innovatie ‘Superkritische vergassing’ van Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier de Publieksprijs.
‘Innovaties zijn onmisbaar’
Juryvoorzitter Annemieke Nijhof benadrukte bij de uitreiking, die vanwege de huidige coronasituatie dit jaar online plaatsvond, het belang van de prijs: “Zoals de recente jaren van droogte en de overstromingen in het stroomgebied van de Maas hebben laten zien, leidt klimaatverandering tot nieuwe uitdagingen in het waterbeheer en voor de toekomst van waterschappen. Innovaties zijn onmisbaar om ons watermanagement te vernieuwen en te verbinden met andere ruimtelijke en maatschappelijke opgaven. De Waterinnovatieprijs vormt daarmee een platform voor bestaande én nieuwe partijen, nieuwe allianties, nieuwe technologieën en concepten.”
Nieuwe categorieën
Dit jaar zijn de prijzen niet meer traditioneel uitgereikt in de categorieën die de kerntaken van de waterschappen representeren (Waterveiligheid, Schoon water en Voldoende water), maar kozen de Unie van Waterschappen en de Nederlandse Waterschapsbank er als organiserende partijen voor om de grootste opgaven in de watersector centraal te zetten: ‘Aanpassen aan weersextremen’, ‘Gezond water en gezonde bodem’ en ‘Klimaatneutraliteit’. Als vierde categorie is daar het thema van het Waterinnovatiefestival aan toegevoegd: ‘Het waterschap van de toekomst’.
Het roterend kunststof duikerschot
In de categorie ‘Aanpassen aan weersextremen’ won het roterende kunststof duikerschot. Dit instelbare, draaibare schot van Waterschap De Dommel kan op goedkope, duurzame en eenvoudige wijze in duikers worden geplaatst, waardoor water beter en langer kan worden vastgehouden. De jury vindt de innovatie “ingenieus, betekenisvol en geschikt voor opschaling”.
Medicijnresten uit afvalwater zuiveren
De Waterinnovatieprijs in de categorie ‘Gezond water en gezonde bodem’ ging naar de TU Delft. Die bedacht AdOx, een techniek waarmee zonder schadelijke effecten medicijnresten uit het afvalwater kunnen worden gezuiverd. Een vooruitstrevende technologie die concrete problemen bij onder meer het hoogheemraadschap van Delfland direct kan oplossen. De jury ziet deze innovatie als “een belangrijke stap vooruit in de medicijnverwijdering”.
De Energie Damwand
De Energie Damwand van Crux Engineerging, winnaar in de categorie ‘Klimaatneutraliteit’, kan worden ingezet als waterkering én zorgt in combinatie met een warmtepomp voor de levering van thermische energie uit oppervlaktewater. Volgens de jury geeft de Energie Damwand een gezicht aan de grote potentie van warmte uit water. Ook prijst de jury de cross-sectorale benadering: de innovatie brengt twee werelden samen.
Big Brown Data
Door dagelijks alle rioolwaterzuiveringsinstallaties van de waterschappen te laten bemonsteren, hebben de 21 waterschappen samen met het RIVM en het ministerie van VWS gezorgd voor nauwkeurig inzicht in de verspreiding van het coronavirus en daarmee een belangrijke bijdrage geleverd in de strijd tegen dat virus. De jury meent dat deze innovatie Nederland internationaal op de kaart heeft gezet en prijst de snelheid waarin het dagelijks bemonsteren is gerealiseerd. De jury ziet enorme potentie in data uit rioolwater. Big Brown Data werd daarom tot winnaar gekroond in de categorie ‘Waterschap van de toekomst’.
Superkritische vergassing
Met 20 procent van de stemmen wist de innovatie ‘Superkritische vergassing’ van Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier de Publieksprijs in de wacht te slepen. Met deze innovatie worden de reststromen die ontstaan in het zuiveringsproces op een rioolwaterzuiveringsinstallatie omgezet naar groen gas.
Het juryrapport
De Unie van Waterschappen organiseert de Waterinnovatieprijs om het jaar, in samenwerking met de Nederlandse Waterschapsbank, het Waterschapshuis en STOWA. Het volledige juryrapport kunt u hier downloaden.
