Wetterskip Fryslân trof in het gezuiverde water van tien rwzi’s na anderhalf jaar onderzoek veel chemische stoffen aan. Van de 300 onderzochte stoffen doken er 174 minimaal één keer op. Zestig stoffen zaten in meer dan de helft van alle monsters. Dat het waterschap meer stoffen vond dan bij een eerdere screening in 2012-2014, heeft ook te maken met verbeterde meet- en analysemethoden.
Het waterschap mat in de uitgaande waterstroom de aanwezigheid van chemische stoffen en vergeleek de resultaten met de normen voor het oppervlaktewater. Hierbij gaat het om verschillende chemische stoffen, zoals bestrijdingsmiddelen, (zware) metalen, geneesmiddelen, vluchtige stoffen, weekmakers, vlamvertragers, PAK’s en PCB’s.
Bestrijdingsmiddelen
In alle monsters doken bestrijdingsmiddelen op tegen onkruid, schimmels en insecten, zoals het bekende antimuggenmiddel DEET. Opvallend was de continue aanwezigheid in hoge concentraties van diergeneesmiddelen als imidacloprid, diazinon en fipronil.
Die zijn verboden als bestrijdingsmiddel in de agrarische sector, maar worden nog wel gebruikt in vlooienmiddelen voor honden en katten en in mierenlokdozen.
Geneesmiddelen
Ook trof het waterschap geneesmiddelen voor mensen vaak aan in concentraties die hoger zijn dan de norm voor oppervlaktewater. Het gaat dan bijvoorbeeld om oxazepam en diclofenac. De combinatie en wisselwerking tussen alle aangetroffen stoffen geeft een ‘chronische toxische druk’ op het leven in en rond het water, constateert het waterschap.
‘Aanpakken bij de bron’
Dagelijks bestuurslid Otto van der Galiën, verantwoordelijk voor waterzuivering, vindt het zorgelijk dat de stoffen in het effluent worden aangetroffen. “We kunnen in onze rwzi’s niet alles uit het water filteren. Het is daarom belangrijk dat we zoveel mogelijk voorkomen dat deze stoffen in het afvalwater terechtkomen. Aanpakken bij de bron vraagt inspanningen van burgers, bedrijven en organisaties.”
Onderzoek naar herkomst
De tien onderzochte rwzi’s zijn die in Leeuwarden, Drachten, Sneek, Heerenveen, Franeker, Joure, Dokkum, Wolvega, Oosterwolde en Burdaard. De meeste verontreinigingen kwamen aan het licht in Heerenveen, Franeker, Burdaard en Wolvega. Wetterskip Fryslân doet verder onderzoek naar de herkomst hiervan. Om een compleet beeld te krijgen, wordt ook het effluent onderzocht van de zeventien rwzi’s die nu buiten beeld zijn gebleven.
