Waterschap Zuiderzeeland is, in samenwerking met Witteveen+Bos, Cyclopure, Waternet en Hollandse Delta, recent gestart met een pilot op awzi Lelystad. Hier wordt Dexsorb, een nieuwe adsorbens op basis van maïs, getest om PFAS en medicijnresten uit afvalwater af te vangen. Deze pilot is een direct resultaat van het Innovatieprogramma Microverontreinigingen uit afvalwater. Dat richt zich op het stimuleren van nieuwe en verbeterde verwijderingstechnieken van microverontreinigingen voor waterschappen.
Met Dexsorb, een circulaire adsorbens op basis van maiszetmeel, willen de betrokken partijen microverontreinigingen zoals medicijnresten en PFAS uit het afvalwater verwijderen. Het beladen adsorbens kan geregenereerd worden met ethanol in plaats van door energie-intensieve verbranding. Hierdoor is de CO2-footprint een stuk lager en wordt er nauwelijks afval wordt geproduceerd, stellen de betrokken partijen.
Doel van de pilot is om de prestaties en duurzaamheid van de nieuwe adsorbens te valideren en om een inschatting te maken hoe deze processtap in de praktijk kan worden toegepast. “Wij zijn, samen met de TU Delft, al ruim vijf jaar met Dexsorb bezig en hebben de haalbaarheid van deze adsorbens als adsorptiefilter onderzocht en het project geïnitieerd. Nu coördineren we de pilot en zijn we verantwoordelijk voor het onderzoek”, aldus Jair Dan, projectleider namens Witteveen+Bos in een post op LinkedIn.
Nieuwe klasse
Onderzoekers van de Cornell University in het Amerikaanse Ithaka ontwikkelden in 2016 cyclodextrine polymeren (CDP’s). Dit is een nieuwe klasse van adsorptiemiddelen die worden geproduceerd uit maïs. Deze middelen hebben volgens de onderzoekers een groot aantal potentiële voordelen zoals de selectiviteit voor microverontreinigingen, de hernieuwbaarheid en duurzaamheid ten opzichte van conventionele adsorptietechnieken zoals actief kool.
Kansrijk
In 2018 voerden Witteveen+Bos, Waternet, TU Delft en CycloPure gezamenlijk labtesten uit met dit nieuwe adsorptiemiddel op effluent voor de Nederlandse afvalwatercontext. De labtesten gaven zeer veelbelovende resultaten en laten een kansrijk product zien. Uitgebreidere testen en de verdere vertaling naar een filterinstallatie zijn echter vereist voordat het DEX-filter full-scale kan worden toegepast in de Nederlandse zuiveringspraktijk. Deze vertaalslag gaat plaatsvinden binnen de pilot op awzi Lelystad.
Doorbraak
In 2021 is daarom een haalbaarheidstudie afgerond naar het filter, gericht op het verwijderen van organische microverontreinigingen. Daaruit kwam naar voren dat deze goed kan concurreren met PACAS, O3-zandfiltratie en GAK op geneesmiddelenverwijdering, kosten en duurzaamheid.
Het DEX-filter kan volgens een bericht op de STOWA-site een doorbraak betekenen op het gebied van verwijdering van microverontreinigingen. Dat gaan de partijen nu testen op awzi Lelystad. De pilot, in opdracht van Stichting Toegepast Onderzoek Waterbeheer STOWA, is een gezamenlijk project van Waterschap Zuiderzeeland, Waternet, Waterschap Hollandse Delta, Cyclopure en Witteveen+Bos. Jotem water solutions is betrokken als bouwer van de pilotinstallatie.
