Vitens maakte op 16 juni bekend dat het samen met marktpartijen in een consortium een innovatieve drinkwaterinstallatie wil bouwen aan de oostkant van de IJssel, tussen Kampen en Zutphen. Met deze plannen hoopt het grootste drinkwaterbedrijf van Nederland minder afhankelijk te zijn van grondwaterwinning in de toekomst. Binnen 5 jaar moet er een proefinstallatie in werking zijn langs de IJssel die 5 miljoen m3 water per jaar kan produceren. ADS Groep Water gaat, als penvoerder van het consortium voor Living Lab En Verder (LLEV), de proefinstallatie mede bouwen voor Vitens.
Drinkwaterbedrijf Vitens gebruikt op het moment met name grondwater om te voorzien in de drinkwaterlevering. Gebruik van grondwater staat echter onder druk door klimaatverandering, vergunningsprocedures en andere belangen die meespelen. Daarom wil Vitens ook andere bronnen van water voor drinkwater onderzoeken, zoals oppervlaktewater en hemelwater. In andere delen van Nederland, waar zoet grondwater minder geschikt (of niet aanwezig) is, worden deze bronnen al gebruikt voor het maken van drinkwater. De consortiumpartners van LLEV onderzoeken samen met Vitens wat de mogelijkheden zijn voor een zo goed mogelijke landschappelijke inpassing, zuiveringsconcept en aansluiting op het transportnetwerk van Vitens. Het project Living Lab is één van de Vitens-focusprojecten 2023 uit de Streefstructuur 2022. Het is de proeftuin in de praktijk om het drinkwaterconcept van de toekomst te ontwikkelen, te realiseren en de werking en impact ervan aan te tonen.
Verschillende waterbronnen
Vitens wil toe naar een praktijkgerichte zuiveringsinstallatie, die brononafhankelijk en locatie-onafhankelijk drinkwater kan produceren. Stefan Hemmer, manager asset management bij Vitens, licht in de Twentse Tubantia toe: “Er zijn verschillende soorten bronnen voor drinkwater. Grondwater, oppervlaktewater, hemelwater, water dat we laten infiltreren in de grond. Die zouden allemaal onderdeel kunnen worden van dit nieuwe drinkwaterconcept. Het systeem draait zo bijvoorbeeld in de winter vooral op grondwater en in de zomer meer op oppervlaktewater. Zo kunnen we de impact op de omgeving, zoals ook op de natuur, minimaliseren. Dat is ons hogere doel.”
Focus op innovatie
Het gaat hierbij in hogere zin om een ‘watertransitie’, licht woordvoerder Rik Dogger verder toe. “De beoogde watertransitie vraagt om omdenken en het halen van kennis uit de markt om samen innovatieve oplossingen te bedenken. Dat willen we met LLEV bereiken.” Vitens heeft met een aanbestedingsproces gekozen voor LLEV, dat bestaat uit ADS Groep Water, Logisticon Water Treatment, Aveco de Bondt, IA Groep, Ramboll, Visser&Smit Hanab, H+N+S en dutch process innovators. In een periode van vijf maanden is gezocht naar de meest geschikte samenwerkingspartner. De focus lag daarbij op concrete innovatieve ideeën van de deelnemers op het gebied van het drinkwaterconcept voor de toekomst. Daarnaast is in de aanbesteding ook specifiek aandacht besteed aan de manier van samenwerken in het Bouwteam om het Living Lab Strategisch Hart tot een succes te maken.
ADS Groep Water
Binnen LLEV zal ADS Groep Water zich voornamelijk richten op het contractmanagement, procesbeheersing en technische inbreng ten aanzien van maakbaarheid en uitvoerbaarheid. Op de website van ADS Groep Water zegt directeur Bert Eenkhoorn: “Ik ben blij met deze bijzondere opdracht. Een mooie uitdaging die uitstekend past in onze toekomstvisie, waarbij werken en handelen vanuit goed partnerschap het onderscheid maakt.”
Driefasen-structuur
In 5 jaar tijd wordt de proefinstallatie gebouwd en getest. In fase 1 stelt Vitens met het bouwteam eerst het ontwerp op. In fase 2 wordt de proefinstallatie gebouwd en in fase 3 wordt de werking ervan aangetoond en geoptimaliseerd. De productiecapaciteit van deze proefinstallatie is 5 tot 10 miljoen m3/jaar, dat is een hoog streven. Er is bewust gekozen voor een representatieve schaal van de proefinstallatie. Bij succes van het drinkwaterconcept wordt hieruit een blauwdruk ontwikkeld voor een opschaalbare toepassing in de toekomst.
Pilot seizoensinvloeden NX-filtration
Vitens heeft ook nog een pilot lopen in de IJssel met bedrijf NX-filtration, dat holle nanofiltratiemembranen gebruikt voor het zuiveren van het IJsselwater. Deze pilot loopt nog tot eind 2023. Een belangrijke onderzoeksvraag hierbij is het effect van de seizoensinvloeden van de IJssel op de uiteindelijke waterkwaliteit. Daarnaast moet de pilot inzicht bieden wat het voor de operatie van Vitens vergt om een dergelijke installatie in bedrijf te houden. De kennis die hieruit komt zal ongetwijfeld ook worden meegenomen voor de ontwikkeling van het drinkwaterconcept van de toekomst.
