Nog tot 6 oktober 2023 kunnen geïnteresseerden stemmen op het beste Tech Idee van 2023 van Kijk Magazine. De KIJK-redactie heeft een longlist van twintig inspirerende tech-ideeën van eigen bodem samengesteld. Het gaat om vier innovatieve waterprojecten.
KIJK is in samenwerking met Elseviers weekblad (EW) voor de zevende keer op zoek naar het beste tech-idee van dit jaar. De longlist van twintig potentiële winnaars is tot stand gekomen in samenspraak met onafhankelijke experts, technische universiteiten en instanties die start-ups een plek geven. Innovaties uit de watersector zijn: one-step omgekeerde osmose van drinkwaterbedrijf Oasen, een Delta21 kustversterkingsproject met een meer voor energie- opslag, slibvergister Ephyra en een Ocean Grazer voor energie- opslag bij een windmolen.
Omgekeerde osmose van drinkwaterbedrijf Oasen
Oasen heeft omgekeerde osmose volledig voor het eerst op de volledige waterstroom toegepast bij zuiveringsstation De Put in Nieuw-Lekkerland, dat op 22 juni 2023 opende. Bij binnenkomst van het zuurstofloze grondwater worden in één keer alle verontreinigingen eruit gehaald, inclusief mineralen zoals calcium en magnesium. In de omgekeerde osmose membraanfilters wordt het schone water (80%) doorgelaten en het concentraat met de verontreinigingen (20%) blijft achter. Eerder paste Oasen het al toe op de waterfabriek Schuwacht in Krimpen aan de Lek, maar daar wordt maar de helft van het opgepompte grondwater met OSRO behandeld.
Delta21 Valmeer beschermt de kust
Initiatiefnemers Huub Lavooij en Leen Berke concentreerden zich in 2015 op de waterveiligheid van Nederland en kwamen op het idee om een duinenrij met turbines aan te leggen tussen de Tweede Maasvlakte en Goeree-Overflakkee. Een groot kunstmeer, waarvan het waterniveau kan stijgen, speelt een rol in de energievoorziening en beschermt tegelijkertijd tegen overstromingen. “Het is een opslagbekken van 20 km2, waarin we elektriciteit kunnen opslaan in de vorm van waterkracht. Het waterpeil kan hier 17,5 m dalen of stijgen met een gemiddeld waterverval van 14 m. In totaal zijn er 93 pompen, met elk een afzonderlijk vermogen van 20 megawatt, die met duurzaam opgewekte elektriciteit het Valmeer in 12 uur in zee leeg kunnen pompen. Diezelfde pompen wekken als turbine elektriciteit op wanneer het Valmeer weer volloopt met water”, zegt Lavooij op de website van de Makers van Morgen.
Bij hoogwater of overstromingen, laat men het meer in zee leeglopen en dient het als een 400 miljoen kubieke meter groot opvangbekken voor al dat overtollige water. De pompturbines veranderen dan in supergemalen en zorgen ervoor dat het rivierwater zo snel mogelijk naar zee wordt afgevoerd. Zo houden de bewoners in het mondingsgebied van de Rijn en Maas droge voeten.
Doordat de geplande dijkverhoging- en verzwaring met het Valmeer niet meer nodig is, bespaart Delta21 daarnaast nog ruim 6 miljard euro tot 2100. Als men ook rekening houdt met een stijging van de zeespiegel van 1 meter tot 2100, dan zou deze besparing op de dijkverhogingen zelfs meer dan verdubbelen.
Slibvergister Ephyra
Ephyra is een aanvullende vergistingsstap waarbij het zuiveringsslib onder specifieke procesomstandigheden wordt vergist, om zodoende optimaal gebruik te kunnen maken van de biologische omzettingscapaciteit in de bestaande vergister. Door gebruik te maken van verschillende tanks en compartimenten bij het afbraakproces van stedelijk afvalwater, wordt er meer slib afgebroken en komt er meer biogas vrij. Ook is er een lagere hoeveelheid restslib en een betere ontwatering. Dankzij de zogenoemde Ephyra-technologie, ontwikkeld door ingenieursbureau Royal HaskoningDHV in samenwerking met de TU Delft, waterkennisinstituut STOWA en het Waterschap Zuiderzeeland, kan de slibafbraak 20 tot 30 procent efficiënter gebeuren. Dit project is medegefinancierd met een bijdrage van het financieringsinstrument LIFE van de Europese Unie en met Topsector Energie-subsidie van het Ministerie van EZ.
Ocean Grazer
De Ocean Grazer is van het gelijknamige bedrijf in Groningen is een betonnen energie-opslagsysteem op de zeebodem aan de voet van een windmolen op zee. Bij veel wind wordt de bak leeggepompt en energie verbruikt, bij weinig wind kan de bak weer vollopen met water en drijft de waterstroom een turbine aan voor de energieproductie. De Ocean Battery, bestaande uit drie componenten die samen een soort waterkrachtcentrale vormen, moet op de bodem van de zee komen te staan, en slaat energie op die windturbines (of drijvende zonneparken) opwekken.
Nog tot 6 oktober 2023 kun je hier op het beste TechIdee 2023 stemmen.
