Op 12 februari overhandigde informateur Ronald Plasterk het eindverslag aan Kamervoorzitter Martin Bosma. In de bijlage maakt het verslag melding van drie grote financiële tegenvallers voor rijkswaterbeleid: het Integraal Riviermanagement, de benodigde uitvoering van projecten voor het behalen van de Kaderrichtlijn Water voor 2027 en dijkversterkingen onder het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP).
Naast het eindverslag heeft informateur Plasterk ook de financiële lijsten met tegenvallers gepubliceerd van de verschillende departementen. Dit was op verzoek van NSC-leider Pieter Omtzigt, nadat hij vorige week de formatietafel plotseling verliet door het, in zijn ogen, te laat verstrekte financiële overzicht van het Rijk.
In de bijlage bij het eindverslag is te lezen dat het ministerie van IenW van alle ministeries de grootste boodschappenlijst heeft opgesteld. Zo’n 45 tot 60 miljard euro in totaal is er nodig voor de Nederlandse infrastructuur tot en met 2037, stelt Minister Harbers. Op het gebied van waterbeleid gaat het om het rivierenbeleid, de KRW en dijkversterkingen onder het HWBP.
Integraal Riviermanagement
Op pagina 56 somt het ministerie van IenW drie benodigde ramingen op voor Rijks waterbeleid. Als eerste over het rivierenbeleid: “Binnen het programma Integraal Riviermanagement is nog onvoldoende rekening gehouden met benodigde maatregelen om de rivierbodemligging in de grote rivieren te verbeteren. Dit is vanwege weerextremen (…) wel noodzakelijk. In de periode 2028-2038 is naar verwachting 750 tot 1.250 miljoen euro nodig als extra dekking voor maatregelen om bodemerosie tegen te gaan en de bodemligging te herstellen”.
KRW
Ten tweede noemt het ministerie de KRW, waar ruim 100 tot 250 miljoen euro extra nodig is om projecten uit te voeren voor het verbeteren van de waterkwaliteit in de Rijkswateren. Deze bedragen zijn zo hoog, omdat 2027 met de huidige inzet niet gehaald gaat worden. Ook voorziet het ministerie de kans op rechtszaken die de bedrijvigheid in de buurt van waterlichamen zullen hinderen waardoor acute maatregelen nodig zijn.
HWBP
Uit de kosteninschatting van 2023 bleek dat 2.000 km aan dijkversterkingen aangepakt moeten worden. In totaal is er maar liefst 15,7 tot 32,9 miljard euro tot 2050 nodig, maar er is slechts 12 miljard euro beschikbaar in die periode. Eerder gaf minister Harbers, bij de behandeling van de IenW-begroting 2024, aan dat de bandbreedte nog te groot is en eerst duidelijker moet worden wat precies de opgave is. In die zin was deze enorme ‘tegenvaller’ dus al bekend, maar is een aandachtspunt het concreet maken van deze grote opgave. “Als hier binnen twee jaar geen zicht op is, dan wordt het lastig het programma op het noodzakelijke tempo te houden”, aldus de bijlage.
Tweede Kameroverleg
Het Ministerie verwacht dus dat de kosten voor het waterbeleid hoger uit zullen vallen komende kabinetsperiode, en zelfs nog langer. Hier is echter voor nu nog geen bedrag gereserveerd. De Tweede Kamer debatteert op woensdag 14 februari over het verslag van de informateur.
