Amsterdam is van plan dit jaar op een nader te bepalen locatie een afvangsysteem voor plastic afval in het water te installeren. De maatregel vloeit voort uit het initiatief Plastic Smart Cities waarin de gemeente, het Wereld Natuur Fonds Nederland en de Plastic Soup Foundation hebben afgesproken om de plastic vervuiling in de stad aanzienlijk te verminderen.
De betrokken partijen hebben diverse systemen op het oog, zoals een bellenscherm (de Bubble Barrier) of een vangsysteem (Shoreliner), weet Jeroen Dagevos, Hoofd Programma’s van de Plastic Soup Foundation. De keuze hangt af van de plaatsing van het systeem.
Zo werkt het bellenscherm bij natuurlijke stroming en het vangsysteem bij wind.
Het bellenscherm heeft kleine gaatjes waarop luchtdruk wordt gezet, zodat een ‘muur’ van bellen ontstaat. Door de natuurlijke stroming van een rivier en de diagonale ligging van het bellenscherm wordt het plastic naar de oever geleid. Daar kan het plastic uit het water gefilterd worden, zonder scheepvaart of vissen te hinderen en te voorkomen dat plastic doorstroomt naar zee.
Shoreliner
De Shoreliner drijft op natuurlijke wijze macroplastics (>5 mm) en drijfafval in het water bijeen vlak voor het talud. Een geleider van styrofoam met daaromheen filterdoek tot 50 cm diep is bevestigd aan een meerpaal. Drijfvuil wordt met de constructie naar de opvang geleid. Een mechanische grijper maakt de opvang leeg, waarna recyclebaar materiaal gescheiden wordt voor hergebruik.
Monitoren
De initiatiefnemers brengen ook in kaart wat voor soort plastic ze nu precies afvangen. Dat is volgens Dagevos belangrijk om de vervuiling aan de bron aan te pakken. In het project Schone Rivieren, een initiatief van IVN Natuureducatie, Stichting De Noordzee en Plastic Soup Foundation, worden de oevers van de Maas en de Waal middels 200 meetpunten gemonitord om de plastic vervuiling op te sporen. Uit de eerste resultaten blijken vooral verpakkingen die mensen onderweg weggooien een belangrijke bron te zijn.
Dat geldt ook voor microvezeldoekjes die via de wc het riool en vervolgens in het oppervlaktewater terechtkomen. “Maar we hebben ook veel granulaat aangetroffen”, zegt Dagevos. “Hierover zijn wij al in gesprek met een chemiebedrijf als SABIC op het industrieterrein Chemelot. En in de toekomst willen we ook met chemiebedrijven in Antwerpen in gesprek. Daar komt ook veel vervuiling vandaan.”
Eerste stap
Dagevos spreekt van een eerste stap en benadrukt het belang om de plannen in Amsterdam concreet te maken. De twee miljoen euro die het Schone Rivieren project van de Postcode Loterij heeft ontvangen, komt hierbij goed van pas. “Het mooie aan pilots is dat je kunt zien of maatregelen werken. De plastic productie gaat de komende jaren verder toenemen. Het is daarom van eminent belang dat we de lekkage ervan naar het milieu onder controle krijgen. Onze kinderen zullen ons anders vragend aankijken wat we eraan hebben gedaan, toen we wisten hoeveel plastic in zee terecht komt en welke impact dat heeft op mens en dier.”
