Op 2 mei is bergingsschip Atlantic Tonjer vertrokken uit het gebied waar werd gevist naar de containers die begin januari van containerschip MSC Zoë waren gevallen. Het bergingsschip Geosund was al eerder vertrokken. Daarmee is de berging van zeecontainers vrijwel beëindigd. Alleen het Terschellinger bergingsschip Friendship is de komende maanden nog in het gebied actief.
Toch is een groot deel van de overboord geslagen containers en hun inhoud nog niet geborgen. Bij de ramp met de MSC Zoë, die begin januari even ten noorden van de Waddeneilanden 342 containers verloor, is naar schatting ongeveer 3.436 ton afval in zee beland (containers plus inhoud). Tot nu toe is minstens 2.068 ton afval afgevoerd van het Duitse en Nederlandse deel van de Noordzee, de Waddeneilanden en het vaste land, meldt Veiligheidsregio Fryslân. Opmerkelijk is dat de Veiligheidsregio tegenwoordig spreekt over kilogrammen en niet meer over aantallen containers. Het lijkt erop dat nu aan de hand van een massabalans wordt beoordeeld hoeveel er al of niet is geborgen.
Container met lithium-ion-batterijen nog niet gelokaliseerd
In totaal zijn in de nacht van 1 op 2 januari 342 containers van de MSC Zoë overboord geslagen. In twee daarvan zaten gevaarlijke stoffen. In de Noordzee is op Duits grondgebied de container met dibenzoylperoxide gelokaliseerd en geborgen, maar de locatie van de container met lithium-ion-batterijen is nog niet vastgesteld. Volgens de Veiligheidsregio is ongeveer twee derde van de verloren lading in Nederlandse wateren beland en een derde op Duits grondgebied. MSC beschouwt de berging in beide landen als één operatie. In het Waddenzeegebied zijn 19 containers geborgen en er zijn 269 geïdentificeerde containerdelen met unieke containernummers geborgen.
Bijna een miljoen kilo in Nederland aangespoeld afval opgeruimd
In totaal is op de Nederlandse Waddeneilanden en op het Nederlandse vasteland tot en met maart 994.000 kilo afval opgeruimd. Op Texel werd 6000 kilo verzameld, op Vlieland 60.000 kilo, op Terschelling 251.000 kilo, op Ameland 354.000 kilo en op Schiermonnikoog 266.000 kilo. Op het Nederlandse vasteland is 57.000 kilo afval van de MSC Zoë aangetroffen en afgevoerd. Bij alle strandovergangen van de Waddeneilanden staan containers waarin bezoekers van het strand afval kunnen deponeren. Hierin wordt echter vrij weinig afval verzameld, omdat er de laatste tijd relatief weinig aanspoelt op het strand. Ook op de zeedijken en in de kwelders spoelt momenteel niet veel afval aan. Veel aandacht is besteed aan de kleine plastic deeltjes. Op o.a. Schiermonnikoog is succesvol gewerkt om met een speciaal voor dit doel ontwikkelde ‘maaiklepelzuiger’ zoveel mogelijk van dit plastic uit het zand te filteren. Vanwege het broedseizoen is daar nu tijdelijk mee gestopt.
Berging door vissers
Door de verzekeraar en de reder (MSC) is een aantal vissers ingezet om tijdens de bergingswerkzaamheden vrijgekomen drijvend afval op te vissen. Met een certificaat van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) kunnen zij drijfvuil van MSC Zoe opruimen. Daarnaast is het Bergingsbedrijf (BMT) momenteel in overleg met de visserijsector (Nederlandse Vissersbond) over de mogelijkheden voor vissers om te helpen bij het opruimen van afval op de zeebodem. Daarbij wordt er eerst gekeken naar opties voor een pilot met één visserskotter.
Ecologische gevolgen worden nog onderzocht
Het Regiecollege Waddengebied (RCW) doet in opdracht van Rijkswaterstaat onderzoek naar de ecologische gevolgen van de overboord geslagen containers. Hierbij zijn meerdere partijen betrokken, waaronder de Waddenacademie. Uit het onderzoek moet blijken of de overboord geslagen containers directe schade opleveren voor de getroffen natuurgebieden, maar ook wat de gevolgen op langere termijn zijn.
