Het ministerie van Landbouw heeft een vrijstelling verleend voor de toepassing van elektrochemisch geactiveerd water (ECA-water) voor de desinfectie van proceswater in spoel- en kookbaden van bloembollen. ECA-water wordt door steeds meer bedrijven in de sector gebruikt bij de verwerking van bloembollen.
Sinds het verbod op formaline wordt in de branche gezocht naar alternatieven voor de desinfectie van proceswater in kook-, spoel- en dompelbaden. Een eenvoudige één-op-één vervanging van formaline is nog niet gevonden. De Koninklijke Algemeene Vereeniging voor Bloembollencultuur (KAVB), de branchevereniging van de bloembollensector, heeft daarom ingezet op meerdere routes, waaronder onderzoek naar ‘heetstook’ ter vervanging van het koken en onderzoek naar schuimen en coaten ter vervanging van het dompelen. Voor natte behandelingen is ingezet op desinfectie door ECA-water en natriumhypochloriet. Veel van dit onderzoek wordt uitgevoerd binnen het Topsectorproject Het Nieuwe Verwerken.
Water en zout
Elektrochemisch geactiveerd water is vrij eenvoudig op locatie te produceren. De benodigde grondstoffen zijn onthard leidingwater en natuurlijk zout, meestal kaliumchloride (KCl) of natriumchloride (NaCl). Door de zoutoplossing te leiden door een module met twee elektroden waarop elektrische gelijkspanning staat, vindt elektrolyse van het zoute water plaats. Aan de positieve elektrode (anode) ontstaat voornamelijk chloorgas (Cl2) en zuurstof (O2). Het chloorgas lost op in de vloeistof en vormt actief chloor en zoutzuur. Aan de negatieve elektrode (kathode) ontstaat waterstofgas, dat naar de buitenlucht ontsnapt, en kali- of natronloog. Bij gebruik van een spanning hoger dan 4 Volt kunnen eveneens kleine hoeveelheden van andere oxiderende stoffen ontstaan, zoals hypochloriet, ozon en waterstofperoxide. Doordat de chloorverbindingen stabieler zijn dan in andere chloorproducten, zoals bleekwater, is de werking wel vijf keer sterker door een langere duurwerking. Een voordeel is eveneens dat het ECA-water vervalt tot de grondstoffen waaruit het is gemaakt.
‘Belangrijke stap, maar we zijn er nog niet’
Het gebruik van ECA-water en natriumhypochloriet voor de desinfectie van proceswater was echter formeel niet toegestaan. Overleg in een werkgroep die op initiatief van de KAVB is samengesteld, heeft uiteindelijk geleid tot een vrijstelling. Behalve de KAVB en het ministerie van LNV zitten ook het ministerie van IenW, het Ctgb, de NVWA, het RIVM en Agrodis in die werkgroep. De KAVB wil ook andere desinfectiemiddelen legaal op de markt proberen te krijgen. André Hoogendijk, adjunct-directeur van de KAVB, zegt op de eigen website: “Met het toestaan van ECA-water hebben we als sector een belangrijke stap gezet. We zijn er echter nog niet. We gaan door met de gesprekken met fabrikanten en overheden. Ondertussen roepen we ondernemers op om voor hun bedrijf te investeren in oplossingen die effectief, veilig en legaal zijn en in onderzoek dat de sector verder brengt. We vragen fabrikanten om mee te werken met de sector aan de toelating van middelen. Daarnaast verwachten we van teeltadviseurs dat zij alleen middelen adviseren met een legale toepassing. We zullen als sector gezamenlijk stappen vooruit moeten blijven zetten.”
Na 120 dagen verlenging mogelijk
De vrijstelling voor de toepassing van ECA-water geldt formeel voor een periode van 120 dagen, van 19 juni tot en met 16 oktober 2018. De overheid heeft echter aangegeven deze periode op aanvraag van de KAVB te willen verlengen tot er een reguliere toelating is.
