Slechts 20% van de kleine Nederlandse wateren krijgt een voldoende voor de waterkwaliteit, blijkt uit de jaarlijkse waterkwaliteitsmetingen door burgers. De nametingen door NIOO-KNAW geven hetzelfde beeld. Dit zogenoemde Citizen science onderzoek ‘Vang de watermonsters’ is op initiatief van Natuur & Milieu, NIOO-KNAW, ASN Bank, Nederlandse Waterschapsbank, Stichting Vivace en zes waterschappen.
Aan de vierde editie van ‘Vang de watermonsters’ deden bijna 4.000 mensen mee. Iedereen kon op eigen initiatief meedoen en bij kleine wateren in de buurt metingen doen om de waterkwaliteit te bepalen. Uit de resultaten bleek dat 80% van de gemeten wateren een matige tot slechte kwaliteit heeft. Dit beeld is vergelijkbaar met de resultaten van hetzelfde onderzoek in de afgelopen drie jaar en met het beeld uit de officiële waterkwaliteitsmetingen in grote wateren voor de Kaderrichtlijn Water (KRW).
Opvallend is verder dat 30% van de onderzochte wateren wel voldoende helder is voor plantengroei, maar dat er weinig planten groeien.
Onderzoek NIOO
Daarnaast gaf het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) nog zo’n 425 burgerwetenschappers de opdracht om metingen te doen die in totaal 1.680 sloten, vennen en grachten hebben gemeten. Professionele onderzoekers van het NIOO-KNAW deden op 135 plekken een meting en analyseerden die. Alle gegevens verzamelde het instituut in een onderzoeksrapport.
Helder water
Bij dus een derde van de wateren was er in potentie wel plantengroei mogelijk doordat het water voldoende helder is. Helder water laat zien dat de voedingsstoffen zoals nitraat en fosfaat in orde zijn. Er is bij deze wateren in potentie een goede basis voor de waterkwaliteit. De druk op dit type wateren ligt vermoedelijk in andere verstoringen, zoals bestrijdingsmiddelen, microvervuilers of het beheer van de wateren.
Ecologisch beheer
Mike Dijkstra van Hoogheemraadschap van Rijnland benadrukt het belang van goed beheer. “Een ander, ecologisch beheer van oevers van sloten en andere watergangen kan een belangrijke stap zijn om de waterkwaliteit te verbeteren. Bij het jaarlijkse onderhoud is het belangrijk om gefaseerd de waterkant met rust te laten zodat de leefomgeving van libellen, insecten en vogels intact blijft. Om dichtgroeien te voorkomen, moet het periodiek onderhoud van sloten met respect voor planten en dieren gebeuren. Ook baggeren is belangrijk. Dit draagt bij aan een betere waterkwaliteit en zorgt ook voor grotere waterberging. Dat werkt ook positief door in tijden van watertekort of wateroverlast.”
Landelijk burgeronderzoek
Vang de Watermonsters is een landelijk burgeronderzoek om de waterkwaliteit van de kleine wateren van Nederland in kaart te brengen. Editie 2022 is een project van Natuur & Milieu, zes waterschappen, ASN Bank, NWB Bank, Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW), Stichting Vivace, FLORON / RAVON, en Vlinderstichting. De zes waterschappen zijn: Hoogheemraadschap van Delfland, hoogheemraadschap van Rijnland, hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard, waterschap Brabantse Delta, waterschap Hollandse Delta en Wetterskip Fryslân.
