Op 1 juni starten drinkwaterbedrijf PWN, Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, The Great Bubble Barrier en wateronderzoeksinstituut KWR met een onderzoek dat het doorstromen van microplastics van rwzi-effluent naar het oppervlaktewater moet tegengaan. Met het plaatsen van een bellenscherm bij de rwzi in Wervershoof (Noord-Holland) wil het consortium de hoeveelheid microplastics in oppervlaktewater inzichtelijk maken en verminderen.
De partijen doen onderzoek naar de hoeveelheid microplastics in het gezuiverde afvalwater, de werking van een bellenscherm (Bubble Barrier) op microplastics met een grootte van 0,5 mm tot 0,02 mm en de verbetering en standaardisatie van de meetmethode voor microplastics. Aanleiding voor het onderzoek is het toenemend gebruik van (micro)plastics die via afvalwater in het oppervlaktewater terechtkomen, met alle mogelijke gevolgen voor de volksgezondheid. Het onderzoek wordt medegefinancierd vanuit het TKI-programma Watertechnologie van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat en door drinkwaterbedrijf PWN.
Door diagonale ligging van het scherm wordt plastic naar de oever geleid
De Bubble Barrier geldt als een bewezen technologie voor het verwijderen van plastic groter dan 1 mm uit stromende rivieren en kanalen. De vraag is nu of dit bellenscherm ook geschikt is voor het onderscheppen van microplastics. Tijdens een pilot in de IJssel bleek dat het bellenscherm gemiddeld 86 procent van het testmateriaal onderschept. De Bubble Barrierbuis heeft kleine gaatjes waarop luchtdruk wordt gezet, zodat een ‘muur’ van bellen ontstaat. Door de natuurlijke stroming van een rivier en de diagonale ligging van het bellenscherm wordt het plastic naar de oever geleid. Daar kan het plastic uit het water gefilterd worden, zonder scheepvaart of vissen te hinderen en te voorkomen dat plastic doorstroomt naar zee. Met een soortgelijke opstelling wordt tijdens het onderzoek bij de rioolwaterzuiveringsinstallatie van Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK) in Wervershoof gemeten of de Bubble Barrier ook effect heeft op microplasticsdeeltjes tot 0,02 mm.
‘Nog geen adequate meetmethode voor hoeveelheid microplastics in effluent’
Volgens Philip Ehrhorn, mede-uitvinder en hoofd Technische Ontwikkeling van The Great Bubble Barrier, is de strijd tegen microplastics in zoet oppervlaktewater “keihard nodig”. Hij stelt: “Nu we weten dat de Bubble Barrier effect heeft op plastic groter dan 1 mm, is het voor ons de meest logische stap om de mogelijkheden en limieten verder te onderzoeken om onze impact te kunnen vergroten.” HHNK-bestuurder Ruud Maarschall vult aan: “Onze rwzi’s verwijderen nitraat, fosfaat en zwevende deeltjes uit afvalwater. Maar over de hoeveelheid microplastics in het gezuiverde afvalwater is nog weinig bekend. Ook is er nog geen adequate meetmethode om dit nauwkeurig vast te stellen. En omdat wij iedere dag aan schoon en gezond water werken, is dit onderzoek voor ons dan ook een echte must.”
‘IJsselmeer koesteren als bron’
Ook het drinkwaterbedrijf heeft direct belang bij dit onderzoek, benadrukt Joke Cuperus, ceo van PWN. “PWN maakt gezond drinkwater voor de inwoners van Noord-Holland. Onze bron is het IJsselmeer, waar afvalwater na zuivering in terechtkomt. We willen deze bron koesteren en beschermen en daarnaast de kosten van drinkwater zo laag mogelijk houden. Het zuiveringsproces moet niet ingewikkelder dan het nu al is”, aldus Cuperus.
‘Op zoek naar meer inzicht en effectieve oplossingen’
Wateronderzoeksinstituut KWR onderzoekt al langere tijd de impact van plastics in oppervlaktewater. “Binnen het Europese project TRAMP brengen we bijvoorbeeld in kaart in welke mate de Nederlandse binnenwateren zijn vervuild met extreem kleine plastic deeltjes. Het wordt steeds duidelijker dat microplastics ook te vinden zijn in zoet oppervlaktewater. Deze deeltjes zijn afkomstig van verzorgingsproducten, schoonmaakmiddelen en synthetische kleding of ontstaan na afbraak van grotere plastics. We zijn op zoek naar meer inzicht en effectieve oplossingen die de groei van deze microplastics kunnen stoppen”, aldus Frank Oesterholt van KWR.
Naar verwachting worden de conclusies van de eerste resultaten van het onderzoek dit jaar nog bekendgemaakt.
