The Ocean Cleanup maakte op 2 oktober bekend dat Systeem 001/B met succes plastic afval verzamelt in de Grote Oceaan. “Na een jaar testen zijn we erin geslaagd een zelfstandig systeem te ontwikkelen dat de natuurlijke krachten van de oceaan gebruikt om passief plastic te vangen en te concentreren”, zei Boyan Slat tijdens een persconferentie.
Systeem 001/B werd in juni gelanceerd vanuit Vancouver en is de tweede poging van het Ocean Cleanup-team om hun concept te bewijzen in de Great Pacific Garbage Patch, tussen Hawaï en Californië. Behalve duidelijk zichtbare stukjes plastic puin en ‘spooknetten’ afkomstig uit de commerciële visserij, heeft Systeem 001/B ook met succes microplastics gevangen van slechts 1 mm doorsnee. “Daarmee zijn we aangenaam verrast”, aldus Slat.
Naar Hawaï gesleept
In september/oktober 2018 werd de eerste veegarm van The Ocean Cleanup, Systeem 001, naar de Great Pacific Garbage Patch gesleept voor een praktijkproef, maar een maand later bleek het systeem zich niet te gedragen zoals op basis van simulaties en veldproeven werd verwacht. Het opgevangen plastic dreef steeds langzaam weer uit de barrière. Nadat bovendien een 18 meter lang uiteinde van de drijvende buis was losgeraakt van de rest van het systeem, besloot de organisatie het geheel in januari 2019 naar een haven op Hawaï te slepen om het te reviseren.
Fluctuaties in de snelheid
In de tweede versie, Systeem 001/B, werd met name het probleem aangepakt van het fluctuerende snelheidsverschil tussen de veegarm en het drijvende plastic. Om de enorme hoeveelheden plastic in de Great Pacific Garbage Patch effectief te verwijderen, moet het systeem het plastic kunnen vasthouden. Het technische team van The Ocean Cleanup schatte in dat het niet zo belangrijk was of het systeem langzamer of sneller beweegt dan het plastic, zolang er maar sprake is van consistentie: de snelheid moet altijd positief of negatief zijn. Met andere woorden: het systeem moet altijd sneller gaan dan het plastic of altijd langzamer gaan dan het plastic. Fluctuaties in de snelheid maken dat het plastic uit het systeem wegdrijft – zoals bleek in november 2018. Het team besloot in juni 2019 twee mogelijke oplossingen gaan testen die de snelheid van het systeem beter bestuurbaar moeten maken: opblaasbare boeien (die het systeem voorttrekken) en een zeeanker (dat het systeem afremt).
Nieuw probleem: overslag
Uiteindelijk bleek de beste consistentie in snelheid te worden bereikt door het systeem te vertragen met een parachute-zeeanker, waardoor sneller bewegende kunststofresten in het systeem konden drijven. Nadat deze hoofduitdaging was opgelost, diende zich echter een nieuw probleem aan: een groot deel van het gevangen plastic werd door golfoverslag weer uit het systeem geworpen. Ook daarvoor werd een oplossing gevonden. De afmetingen van de ‘kurklijn’ – die het plastic ‘opveegt’ – werden vergroot: de kurklijn werd tien keer zo hoog gemaakt. Met de nieuwe kurklijn wordt nu volgens Boyan Slat nog slechts een minimale overslag waargenomen: het systeem kan nu het plastic opvangen en verzamelen.
Volgend jaar Systeem 002
Boyan Slat benadrukte dat Systeem 001/B nog altijd een prototype is en dat er nog veel werk is te doen voordat een volwaardige veegarm in de Great Pacific Garbage Patch aan de slag kan. Het team begint nu met het ontwerpen van het volgende oceaanreinigingssysteem, Systeem 002. Dat moet een volledig reinigingssysteem worden dat serieuze hoeveelheden plastic kan verzamelen, over een veel langere periode. Het verzamelde plastic zal worden teruggebracht aan land, voor recycling. De planning is dat Systeem 002 volgend jaar naar de Grote Oceaan kan worden gesleept.
