Deltacommissaris Peter Glas en demissionair minister van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) Barbara Visser pleiten in hun aanbiedingsbrieven van het Deltaprogramma 2022 voor een kennisprogramma grensoverschrijdende rivierafvoeren. Het gaat dan om de internationale afvoerverdeling bij zowel hoogwater als bij laagwater. Dat staat in het Deltaprogramma 2022 (DP2022) dat dinsdag 21 september werd gepresenteerd.
Visser benadrukt in haar begeleidende brief bij het nieuwe Deltaprogramma dat klimaatverandering gevolgen heeft voor onze rivieren. ‘Om de droogteproblematiek aan te pakken, moeten we kijken naar de bodemligging en de waterverdeling in de rivieren bij lage afvoeren. We moeten het water in de haarvaten van het watersysteem zo lang mogelijk vasthouden. Tegelijkertijd moet in perioden van stijgend water in het rivierengebied het wateroverschot veilig worden afgevoerd’, aldus de minister.
Inhoud
Net als het Kennisprogramma Zeespiegelstijging zal het nieuwe kennisprogramma zich richten op wetenschappelijke inzichten en de consequenties van grensoverschrijdende klimaatverandering. Aan bod komen ook de mogelijkheden voor interventies, monitoring, wat-als-scenario’s, maatschappelijk draagvlak en een ontwerpgerichte aanpak. Omdat er al veel onderzoek plaatsvindt op het gebied van grensoverschrijdende rivierafvoeren en afvoerverdeling, verwachten de bewindslieden dat de resultaten op hetzelfde moment én in samenhang met de resultaten van het Kennisprogramma Zeespiegelstijging beschikbaar kunnen komen. Beide kennisprogramma’s vormen dan input voor de tweede zesjaarlijkse herijking van het Deltaprogramma in DP2027.
Extreme neerslag
Bij de recente watersnood in Limburg werd Nederland verrast door piekafvoeren vanuit Duitsland en België. Op de Maas leidde het hoogwater op de Maas en vanuit de zijrivieren tot een afvoerpiek van 3.260 m3/s. Dat is de hoogste afvoer sinds het begin van de metingen in 1911. De kans dat een dergelijk hoge afvoer is 1/100 per jaar. In de zomer is een dergelijke afvoer nog uitzonderlijker. De extreme neerslag werd veroorzaakt door een lagedrukgebied dat langdurig boven dezelfde regio circuleerde. Dit kwam de afgelopen decennia in Centraal Europa vaker voor. Het leidde onder meer tot zware overstromingen van de Elbe, Oder en Donau. In Zuid-Limburg maakten we een dergelijk extreme neerslag in de zomer niet eerder mee. Door de opwarming van de aarde bevat de lucht meer waterdamp. Metingen laten zien dat extreme neerslagintensiteiten in de laatste decennia met ongeveer 20% zijn toegenomen. Of ‘immobiele’ lagedrukgebieden ook vaker optreden door klimaatverandering, is nog onderwerp van onderzoek.
Rijn
De verdeling van de Rijnafvoer over de Rijntakken is onderdeel van de deltabeslissing Rijn-Maasdelta. Het ministerie van IenW heeft advies gevraagd aan het Expertisenetwerk Waterveiligheid over de toekomst van de afvoerverdeling bij hoogwater en de bestaande beleidsafspraken. Nederland en Noordrijn-Westfalen hebben in 2019 een nieuwe gemeenschappelijke verklaring ondertekend voor de samenwerking op het gebied van duurzame hoogwaterbescherming. Zij willen een gemeenschappelijk toekomstperspectief ontwikkelen voor de grensoverschrijdende hoogwaterbescherming in het grensgebied.
Meer nieuws uit de watersector
