Deltacommissaris Peter Glas stelt dat water een randvoorwaarde moet worden voor al het beleid. (foto: John van Hamond).

Het nieuwe Deltaprogramma windt er geen doekjes om. Alleen door klimaatadaptatie onderdeel te maken van alle fysieke ingrepen in het land blijft Nederland op termijn veilig en leefbaar. “Er moet een schep bovenop de huidige inzet. Hoeveel en waar moet gaandeweg duidelijk worden”, schrijft deltacommissaris Peter Glas in zijn aanbiedingsbrief bij de herijking van het Deltaprogramma 2021 aan minister Cora van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat.

De deltacommissaris concludeert dat er alle aanleiding is om een aantal aanpassingen in de deltabeslissingen en strategieën door de voeren. Het gaat vooral om het versnellen en intensiveren van de maatregelen om in 2050 gestelde doelen voor waterveiligheid, zoetwaterbeschikbaarheid en ruimtelijk adaptatie te behalen. De komende jaren zullen een combinatie van uitvoering én beleidsontwikkeling voor na 2050 nodig zijn.

Grote ingrepen

Volgens het Deltaprogramma ‘Koersvast op weg naar een klimaatbestendig Nederland’ is het urgent om verder te kijken dan 2050. ‘Beslissingen en maatregelen die we nu nemen om de doelen voor 2050 te realiseren, moeten vaak tot ver na 2050 hun functie blijven vervullen. Bij grote ingrepen houden we in het Deltaprogramma nu rekening met een zeespiegelstijging van maximaal 1 meter tot 2100. Recente studies laten zien dat de zeespiegelstijging forser uit kan pakken. Het Kennisprogramma Zeespiegelstijging dat in 2019 is gestart, moet onzekerheden wegnemen en beslisinformatie aanbieden voor de volgende herijking in 2026’, is te lezen in rapport.

Voorkom vertragingen

Op dit moment voldoet 25% van de keringen aan de nieuwe waterveiligheidsnormen. Voor de periode 2021-2032 staat de verbetering van 698 kilometer dijken en 171 kunstwerken in het Hoogwaterbeschermingsprogramma. Dat is een heel forse uitvoeringsopgave. Volgens de deltacommissaris is het belangrijk dat de beheerders versterking van de primaire keringen voortvarend aanpakken en dat er geen vertragingen ontstaan door bijvoorbeeld de stikstofproblematiek. Ook is het van belang te bepalen waar we gaan bouwen. Water moet leidend zijn voor alle nieuwe bouwprojecten en ook vitale en kwetsbare functies moeten klimaatbestendig worden gemaakt. Vanuit het Deltafonds stelt minister Cora van Nieuwenhuizen daar 200 miljoen euro extra voor beschikbaar

Zoetwatervoorziening

De zoetwatervoorziening vanuit het hoofdwatersysteem moet ook klimaatbestendiger worden gemaakt. Dat vraagt onder meer betere sturingsmogelijkheden om zoetwater vanuit het hoofdwatersysteem te verdelen over de verschillende delen van Nederland in tijden van droogte. In de periode van 2022 tot 2027 wordt voor de uitvoering van zoetwatermaatregelen 800 miljoen euro vrijgemaakt. Concrete voorstellen voor dit investeringspakket zullen worden opgenomen in het Deltaprogramma 2022.

Nieuw regeerakkoord

Van Nieuwenhuizen schrijft in haar brief bij het Deltaprogramma in een brief aan de Tweede Kamer dat het niet aan haar is om invulling te geven aan het advies van de deltacommissaris. Zij merkt op dat het intensiveren van klimaatadaptatie en het weerbaarder maken van de zoetwatervoorziening onderdeel zal moeten zijn van een nieuw regeerakkoord.