Het grondwater in Denemarken raakt vervuild met nitraat door veeteelt. (foto: Wikimedia Commons).

Deltares stelt via het Deense agrarische kenniscentrum SEGES een Nitraat App beschikbaar aan boeren in Denemarken. Via de App kunnen zij nitraat in water meten en de natte nitraatstrips uitlezen met een nauwkeurigheid van 30 procent. SEGES wil de app registreren als officiële meetmethode bij het Deense ministerie van landbouw en introduceren bij experts die boeren in Denemarken gaan helpen bij het nemen van waterkwaliteitsmaatregelen.

“In samenwerking met de Universiteit van Aarhus heeft SEGES de Nitraat App eerst uitgebreid getest”, vertelt Joachim Rozemeijer van Deltares. “Die resultaten waren goed en SEGES betaalt ons nu voor een aantal aanpassingen in de Nitraat App. We vertalen de Nitraat App en de instructies naar het Deens, we zorgen dat de Deense boeren met hun bestaande accounts kunnen inloggen en dat de ingestuurde metingen naar de Deense database gaan. Het gebruik van de Nitraat App is verder gratis; alleen de benodigde teststripjes van Hach kosten zo’n 50 cent per stuk.”

Internationale toepassing
De Nederlands-Deense samenwerking ontstond op een congres over landbouw en grondwater in San Francisco in 2016. “We hadden de eerste versie van de Nitraat App toen net werkend en die heb ik daar gepresenteerd. SEGES was toevallig op zoek naar een makkelijke manier om nitraat te meten”, vertelt Rozemeijer. Het project in Denemarken is overigens niet de eerste internationale toepassing van de Nitraat App. Eerder werkte Deltares mee aan een project van de University of Iowa met een grote groep metende vrijwilligers. Daarnaast is recent een project in Californië afgerond, waarbij de Nitraat App gebruikt is om private drinkwaterbronnen met teveel nitraat op te sporen. Rozemeijer: “Ook in Nederland worden steeds meer initiatieven opgezet om het op grotere schaal gebruiken van de Nitraat App mogelijk te maken. Hierbij helpt het dat Nederlandse boeren nu ook privé metingen kunnen doen door in te loggen in de Nitraat App.”

Nitraat in drinkwater
Nitraatvervuiling is een groot probleem voor drinkwaterbedrijven. Volgens de Europese normen mag drinkwater niet meer dan 50 milligram per liter bevatten. Dit voorjaar verscheen er een grootschalige Deense studie waaruit bleek dat zelfs heel lage concentraties nitraat in het drinkwater het risico op darmkanker kunnen vergroten. Volgens de Deense onderzoekers is een wettelijke discussie over het verlagen van de norm voor nitraat in drinkwater noodzakelijk.

Screenen van grondwater
“In Denemarken komt het drinkwater voor 100% uit grondwater en nitraatuitspoeling is een grote bedreiging voor ze. En vooral voor de vele relatief ondiepe particuliere drinkwaterbronnen. Eigenlijk is het in Nederland vrij uniek dat iedereen ook op het platteland aangesloten is op het regionale drinkwaternet. In Californië hebben we met de Water Resources Control Board de Nitraat App al gebruikt als pre-screening methode om snel en goedkoop vast te kunnen stellen welke grondwaterbronnen verontreinigd zijn.”

Minder nauwkeurig dan laboratoriumanalyse
De Nitraat App is door Deltares ontwikkeld om het voor boeren mogelijk te maken makkelijk, goedkoop en snel nitraatconcentraties te meten. De Nitraat App scant en interpreteert nitraatstrips, laat direct het meetresultaat zien en heeft de optie om het resultaat te delen. De strips hebben een nauwkeurigheid van ongeveer 30 procent, wat minder nauwkeurig is dan laboratoriumanalyses die met een nauwkeurigheid van 10 procent meten.

De nitraat-app van Deltares kan ook in Nederland gratis worden gedownload.