De Europese Commissie wil strengere maatregelen om de naleving van de nitraatrichtlijn af te dwingen. Uit een nieuw rapport blijkt dat nitraatvervuiling in Europese Unie nog steeds een groot probleem is. Ook in Nederland worden de nitraatnormen veelvuldig overschreden. Brussel maakte maandag 11 oktober in een persbericht bekend dat er regionaal en nationaal strengere maatregelen nodig zijn.
Brussel heeft in de Europese Green Deal bepaald dat er in 2030 de helft minder nutriënten verloren mogen gaan. Dat doel kan alleen worden bereikt als de nitraatrichtlijn wordt nageleefd. De Europese Commissie komt daarom in 2022 met een actieplan om de nitraatvervuiling tot nul terug te brengen. De bedoeling is om de verontreiniging bij de bron aan te pakken. In dat plan zal ook worden vastgelegd in welke mate de nutriëntenbelasting moet worden gereduceerd om de doelstellingen van de Europese Green Deal te behalen.
Veedichtheid
Uit het nieuwste onderzoeksrapport, dat is gebaseerd op data uit 2016-2019, blijkt dat nitraten in heel Europa watervervuiling veroorzaken. Hoge concentraties nitraat in het water zijn schadelijk voor de menselijke gezondheid en nitraatvervuiling veroorzaakt een gebrek aan zuurstof en explosieve algengroei (eutrofiëring). In het onderzoek werd vastgesteld dat Nederland van alle lidstaten de hoogste veedichtheid heeft, met een stijgende trend sinds 2013.
Nederland presteert slecht
In januari van dit jaar was de Europese Commissie zeer kritisch over de Nederlandse uitwerking van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB). Volgens Brussel is de uitspoeling van nutriënten is met 200 kg stikstof in Nederland vier keer zo groot als het gemiddelde van de 27 Europese lidstaten. De Europese Commissie gaf aan dat er meer nodig is om de waterkwaliteit in Nederland te verbeteren.
Onvoldoende maatregelen
In september stuurde demissionair minister Schouten van LNV het Ontwerp 7e Actieprogramma Nitraatrichtlijn naar de Tweede Kamer. Het bevat maatregelen voor agrariërs die ervoor moeten zorgen dat de kwaliteit van het grond- en oppervlaktewater verbetert. De Unie van Waterschappen, Vewin én de minister zelf twijfelen er echter aan of de maatregelen ook voldoende zijn om de doelstelling te behalen.
Meer actie nodig
De Europese nitraatrichtlijn is in 1991 aangenomen. Volgens het laatste onderzoeksrapport is de waterkwaliteit tot 2012 ook wel iets verbeterd, maar daarna is er eigenlijk weinig meer vooruitgang meer geboekt. Dat kan komen doordat het laaghangend fruit nu is geplukt en er vérstrekkende maatregelen nodig zijn om resultaten te behalen.
Probleemlanden
Nederland maakt deel uit van een groep van twaalf landen waar de nitraatvervuiling het grootst is. Deze lidstaten kampen op hun gehele grondgebied met slechte waterkwaliteit en een systemisch probleem met het beheren van nutriëntenverliezen vanuit de landbouw. Het gaat om België (Vlaams Gewest), Denemarken, Duitsland, Finland, Hongarije, Letland, Luxemburg, Malta, Polen, Spanje, Tsjechië en Nederland.
