Eindelijk is het zover, het coalitieakkoord is na negen maanden formeren gereed. Met als titel ‘Omzien naar elkaar en vooruitkijken naar de toekomst’ beschrijven de vier partijen de plannen voor de komende jaren. Het nieuwe kabinet investeert extra geld in het Deltafonds en maakt 300 miljoen euro vrij voor de beekdalen in Limburg.
In het op 15 december 2021 gepresenteerde coalitieakkoord ligt de nadruk op, naast het versterken van de ‘pandemische paraatheid’, klimaat en duurzaamheid. Water en bodem moet sturend zijn bij de ruimtelijke planvorming, beschrijft het nieuwe regeerakkoord. Er is veel aandacht voor klimaatmitigatie, klimaatverandering bestrijden door toedoen van de mens, en klimaatadaptatie. Zo komt er een minister voor Klimaat en Energie die regie voert over het beleid en het klimaatfonds. In dat ‘klimaat- en transitiefonds’ zit 35 miljard euro voor de komende 10 jaar.
250 miljoen euro Deltafonds
Op pagina 10 schrijven de partijen dat ‘de watersnood in Limburg ons deze zomer stevig met de neus op de feiten heeft gedrukt: klimaatverandering is hier en nu en treft ook ons eigen land.’ In 2050 moet heel Nederland klimaatadaptief en waterbestendig zijn. Daarom investeert het nieuwe kabinet extra in het Deltafonds, zoals gezegd om ‘achterstanden weg te werken en de uitvoering van het Nationale Deltaprogramma te versnellen’. Er komt structureel 250 miljoen euro extra per jaar vrij voor onderhoud en beheer van de waterwerken vanuit het Deltafonds. Deltacommissaris Peter Glas reageert als volgt: “Goed dat het nieuwe kabinet werk maakt van het klimaatbestendig maken van onze delta. Met extra geld voor het Deltafonds en een sturende rol voor water en bodem bij ruimtelijke planvorming, kunnen we meters maken om ons te wapenen tegen de gevolgen van klimaatverandering.”
Veel oog voor Limburgse dossiers
Daarnaast reserveert het nieuwe kabinet 300 miljoen euro voor maatregelen in de Limburgse beekdalen van zijrivieren van de Maas. Waterschap Limburg is blij met de nieuwe kabinetsplannen waarmee het Rijk laat zien dat de wateroverlast van afgelopen zomer serieus wordt genomen. Patrick van der Broeck, dijkgraaf Waterschap Limburg, reageert met: “We zijn dankbaar voor deze afspraken in het coalitieakkoord die ons de ruimte bieden om samen met onze regionale partners met volle kracht aan de slag te gaan met het waterrobuust maken van Limburg.”
Ook de provincie Limburg toont zich tevreden over de investeringen die het Rijk gaat doen om samen met de regio het Limburgse watersysteem robuuster te maken. De provincie en gemeenten zien in het coalitieakkoord dat het Rijk blijvende aandacht heeft voor het beter en flexibeler maken van het Limburgse watersysteem, niet alleen langs de Maas maar ook in de gebieden rond kleinere rivieren en beken. Aandachtspunt voor Limburg blijft de concrete invulling van de ruimhartige schadeloosstelling voor gedupeerden van de wateroverlast.
Waterschappen eerder betrekken bij planvorming
Waterschappen moeten ook eerder betrokken worden in het planvormingsproces bij ruimtelijke ordening. Ook wordt de watertoets dwingender, beschrijft het document. Vorige week nog schreef Peter Glas in een briefadvies aan de ministeries van IenW en BZK dat alle overheden bij de woningbouwopgave meer rekening moeten houden met de klimaatverandering. Anders zou de schade tot 2050 oplopen tot 170 miljard euro, zei hij in vakblad in Trouw.
Verder maakt het akkoord bekend dat er een minister voor Volkshuisvesting & Ruimtelijk Ordening (VRO) komt. Hij of zij krijgt een ‘regiefunctie’ in het ruimtelijke beleid. Dat moet leiden tot ‘een goede ruimtelijke inrichting, het beschermen van onze natuur, het tegengaan van de funderingsproblematiek als gevolg van bodemdaling, het voorkomen van verrommeling en verdozing van onze leefomgeving en de ruimtelijke inpassing van onze energietransitie’.
Landbouw
De gestelde doelstellingen in de wet stikstofreductie en natuurverbetering worden versneld van 2035 naar 2030, in lijn met het advies van de commissie Remkes. Daar is cumulatief
€ 25 miljard voor beschikbaar via een Nationaal Programma Landelijk Gebied om de uitdagingen in landbouw en natuur aan te pakken. Alle sectoren moeten evenredig bijdragen aan de stikstofreductie. Naast stikstof richt het akkoord zich ook op de (Europese) normen en opgaven van de waterkwaliteit, bodem, klimaat en biodiversiteit. De Omgevingswet bevat het instrumentarium voor een onontkoombare aanpak voor natuurverbetering en een basis voor vergunningverlening.
Verder worden de normen voor het gebruik van middelen in de geïntegreerde gewasbescherming afgestemd op de Kaderrichtlijn Water.
Hittestress bestrijden
Tenslotte zijn er op het gebied van water nog plannen om meer groen, water en lichte oppervlakten aan te brengen in de stedelijke omgeving om hittestress tegen te gaan. Dat moet tot meer schaduw, verdamping en reflectie leiden.
