Vrijdag 27 augustus publiceerde het ministerie van Economische Zaken en Klimaat een voorlopig bestemmingsbesluit waarin de NAM toestemming krijgt om naar gas te boren in de Waddenzee bij Ternaard. Demissionair minister Stef Blok liet in de pers weten positief te zijn over de winning. Dat leidde tot felle reacties vanuit de politiek en de samenleving.
Het Ontwerpinstemmingsbesluit winningsplan Ternaard dat vrijdag 27 augustus werd gepubliceerd op de website van RVO ligt tot en met donderdag 7 oktober 2021 ter inzage in het gemeentehuis Dokkum. Als de ingediende bezwaren geen belemmering vormen, wordt de vergunning definitief verleend en mag er vanaf 2023 door de NAM (deels eigendom van Shell) vijftien jaar lang gas worden gewonnen, met een maximum van 7,5 miljard kubieke meter. In het ontwerp instemmingsbesluit concludeert de demissionair minister dat de natuur- en milieugevolgen die samenhangen met de bodembeweging vanwege gaswinning, geen reden zijn om instemming met het winningsplan (gedeeltelijk) te weigeren.
Boze reacties op toestemming voor gasboringen in Waddenzee
De publicatie van het ontwerpbesluit zorgde voor veel onrust. De Waddenvereniging publiceert op haar website woedend te zijn. ‘De inkt van het laatste IPCC-klimaatrapport is nog maar nauwelijks droog of de regering gaat ‘gewoon’ door met gaswinning onder een beschermd natuurgebied en UNESCO Werelderfgoed. Het is onbegrijpelijk dat de demissionaire regering ervoor kiest om zo’n groot en desastreus besluit te nemen over het meest bijzondere en kwetsbare stuk natuur dat Nederland rijk is. Ook omdat de regering door de rechter veroordeeld is om de klimaatdoelen van Parijs te halen. En ook omdat Shell door de rechter veroordeeld is om gevaarlijke klimaatverandering te voorkomen.” Ook D66, PvdA en GroenLinks reageerden verbolgen. De provincie Friesland en omliggende gemeenten zijn vooral bang voor bodemdaling.
Voorstanders
Terwijl een groot aantal partijen tegen de boringen zijn, stellen VVD’ers Aukje de Vries en Silvio Erkens juist Kamervragen over het achterblijven van de gasboringen op zee. Zij zijn van mening dat we het gas nodig hebben. ‘Is de minister het met ons eens dat het de voorkeur heeft om gas op zee te winnen in plaats van gas op land of het importeren van gas uit landen als Rusland?’ Ook willen zij van Blok weten waarom een lid van de adviesgroep van het Ministerie van Economische Zaken verwacht dat het ‘hoogst onzeker’ is wat er met de gaswinning op de Nederlandse Noordzee gaat gebeuren?
Uitvoeren van bestaand beleid
In een artikel in NRC stelt staatsrechtgeleerde Wim Voermans dat de gaswinning geen nieuw beleid is en dat minister Blok niet veel meer heeft gedaan dan het uitvoeren van bestaand beleid. “Wat wel nieuw beleid zou zijn, is als demissionair minister Blok zou besluiten om vanwege een nieuw inzicht het níet meer te doen. Dit besluit is uitvoering van een gebonden vergunningsaanvraag. Als je [als aanvraagdiener] aan eisen A tot en met D voldoet, dan moet die vergunning gewoon worden afgegeven. Blok heeft eigenlijk niet zo veel te willen, zijn handen zijn gebonden.”
Vergunningsprocedure
En dat zijn ook precies de antwoorden die Blok geeft op vragen van actualiteitenprogramma EenVandaag. ‘De NAM wint al sinds 1969 gas onder de Waddenzee. Het ontwerp-instemmingsbesluit dat nu is gepubliceerd, is een stap in een al veel langer geleden ingezette vergunningenprocedure.” Volgens Voermans is het enige wat de tegenstanders van de gaswinning bij Ternaard nog kunnen doen, is naar de rechter stappen. ‘Ze kunnen in beroep bij de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State als hun bezwaren niet worden gehoord.’
De Tweede Kamer praat 15 september over het winningsplan.
Gasboringen in Waddenzee heet hangijzer – Lees hier meer nieuws uit de watersector.
