In 1995 werden rivierdijken versterkt met geotextiel en zandzakken. (foto: beeldbank Rijkswaterstaat/ Robert 't Hart).

Geotextiel wordt door Rijkswaterstaat gebruikt om oevers, strekdammen en dijken te verstevigen en om ze te beschermen tegen ‘piping’. Dat deze goedkope oplossing ook een keerzijde heeft, blijkt afgelopen week uit meerdere publicaties. De kunststof doeken breken geleidelijk aan af en dragen bij aan de plastic soep in rivieren.  De plastic soup foundation roept Rijkswaterstaat op om het geotextiel op te ruimen

De problematiek wordt duidelijk op de website rivierverhalen van journalist Wim Eikelboom. Hij plaatst een aantal foto’s van het doek dat langs en in de IJssel rondslingert. In een filmopname is te zien dat het doek aan de oever in het water ligt en steeds verder afrafelt.

Achterstallig onderhoud

Begin dit jaar trok een andere rivierliefhebber in een artikel in NRC-Handelsblad aan de bel over de vervuiling door kunststof oeverbescherming aan de Waal. Hij maakte daar ook melding van bij Rijkswaterstaat. In de krant laat een woordvoerder van Rijkswaterstaat weten dat geotextiel geen afval is omdat het onderdeel uitmaakt van de constructie. Dat het worteldoek zichtbaar is, wordt door Rijkswaterstaat getypeerd als achterstallig onderhoud.

Niet duurzaam

Overigens is Rijkswaterstaat zich wel degelijk bewust van de vervuiling die door de doeken wordt veroorzaakt. Technisch manager Aike van der Nat van Rijkswaterstaat vertelt op de website van Rijkswaterstaat dat geotextiel in het kader van duurzaamheid moet worden onderzocht. Van der Nat: ‘Hoewel we met geotextiel makkelijk en snel kribben kunnen bouwen, scheurt het ook gemakkelijk. Als het in de schroeven van schepen terecht komt veroorzaakt dat schade. En als het dan afbreekt, draagt het ook weer bij aan de plastic soep. Totaal niet duurzaam dus.’

Hergebruik

Rijkswaterstaat is op zoek naar duurzame alternatieven. In 2050 wil de rijksoverheid namelijk volledig duurzaam en circulair werken. Dat betekent een minimaal gebruik van grondstof en maximaal hergebruik van materialen. Van der Nat denkt in dat kader ook aan een ontwerp van extra dik en sterk geotextiel dat ook over 100 jaar nog hergebruikt kan worden.

Opruimen

De plastic soep foundation stelt in een oproep op de website dat Rijkswaterstaat niet functionele doeken nu moet opruimen. Als partner in het project Schone Rivieren stimuleert de overheid het opruimen van zwerfafval op rivieroevers. Daartoe is onder meer de Zwerfafvalophaalregeling in het leven geroepen, waarbij het door vrijwilligers verzamelde zwerfafval door Rijkswaterstaat wordt afgevoerd.

Biobased textiel

Rijkswaterstaat wijst op hun website ook op enkele projecten waar geen conventioneel geotextiel, maar bio-based worteldoek wordt toegepast. Het zou na een paar jaar kunnen afbreken tot humus.