Bij de winning van geothermie kan zoet water zich vermengen met de zoute watervoerende laag die is vervuild met corrosie inhibitor en anti-scaling stoffen. Dat stelt de organisatie voor het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) in een rapport dat donderdag 13 juli verscheen. De toezichthouder stelt dat strengere wet- en regelgeving nodig is om de risico’s beter te beheersen.
Zoete watervoerende lagen in de ondergrond zijn van groot belang voor de drinkwaterwinning. Deze lagen kunnen bij de opsporing en winning van aardwarmte vermengd raken met zout formatiewater, hetgeen zeer ongewenst is. SodM is bezorgd omdat risico’s ten gevolge van geothermie onvoldoende in beeld zijn. Volgens de toezichthouder kan de veiligheid daarom onvoldoende worden gegarandeerd.
Materiaal
Een goed putontwerp en de toepassing van de juiste materialen zijn cruciaal om vermenging te voorkomen. Het staal dat voor de putbuizen wordt gebruikt moet corrosiebestendig zijn. Daarnaast bestaat het risico dat er bij het doorboren van lagen met verontreinigde grond onderliggende zoete watervoerende lagen in de ondergrond worden besmet.
Opslag testwater
Boven de grond kan vervuild testwater de bodem, grond- en/of oppervlaktewater verontreinigen. Volgens SodM kan dat worden veroorzaakt door ‘morsen’ maar ook door onvoldoende beheersmaatregelen bij opslag van dat testwater. ‘Dit heeft de afgelopen jaren voor enige incidenten gezorgd waarbij toezichthouders handhavend hebben moeten optreden’, aldus SodM.
Intussen worden voor de opslag van testwater aanvullende eisen gesteld. Er moet een aparte BARMM voor het testen worden ingediend met een duidelijke einddatum voor de opslag van stoffen zoals testwater. Ook dienen er meerdere opties uitgewerkt te worden voor het uiteindelijk op een milieuvriendelijke manier afvoeren en verwerken van het testwater.
Strikte scheiding
Vewin pleit voor een strikte scheiding tussen gebieden voor aardwarmte en voorraadgebieden voor de drinkwatervoorziening. KWR bracht in opdracht van Vewin de risico’s geothermie voor grondwater in kaart. Het rapport ‘Risico’s van geothermie voor grondwater’ verscheen in februari dit jaar. De drinkwatersector is er overigens van overtuigd dat een goede bescherming van drinkwaterbronnen en ontwikkelingen in het kader van de energietransitie naast elkaar kunnen bestaan. Wel moet er zorgvuldig worden omgegaan met geothermie en in gebieden waar geen scheiding mogelijk is, moet drinkwater voorrang krijgen.
Geothermie in Nederland
In Nederland is geothermie sterk in opkomst. In de Randstad en in Limburg zijn al winningsvergunningen afgegeven en er zijn op zo’n vijftien locaties proefboringen gedaan. Daarnaast is nog eens een groot aantal vergunningen voor proefboringen verleend. De interactieve kaart van TNO en het ministerie van Economische Zaken biedt een goed overzicht van alle initiatieven. Onlangs nog verleende minister Kamp van Economische zaken een financiële injectie aan onderzoek naar ultradiepe warmtewinning ten behoeve van de industrie.
