Waterschap Hunze en Aa’s startte deze week bij Borgsweer met het ophogen van landbouwgrond met slib uit de Eems-Dollard. Dit kan zorgen voor een hogere opbrengst van gewassen, vermindering van veenoxidatie en verbetering van de waterhuishouding. Eind 2024/begin 2025 moet het onderzoek gereed zijn. De betrokken partijen maken onder meer gebruik van kennis en ervaringen van al eerder uitgevoerde ophogingsprojecten in Duitsland.
“Wij zijn deze week begonnen met de aanvoer van bagger uit de Eemshaven op het perceel”, zegt Sander Dijk, projectleider pilot Ophogen landbouwgrond (POL) bij waterschap Hunze en Aa’s. Dat gebeurt met een lange buis vanaf een schip in de Zwaaikom van het Oosterhornkanaal.
Vervolgens plaatst een kraan het slib in een grondpers om het met zoet water te mengen voor de ontzilting. Daarna gaat het via de grondpers de persleiding in. Op het perceel van ongeveer 4 hectare zijn kades aangebracht, die het slib op het perceel houden. Daar krijgt het drie tot vijf jaar de tijd om te drogen en rijpen tot vruchtbare grond. De grondeigenaar wil er pootaardappelen gaan verbouwen.
Betere landbouwgrond
De landbouwgrond wordt opgehoogd met ongeveer 70 centimeter nieuwe grond. Hierdoor oxideert het veen minder snel. Bovendien is de verwachting dat het slib een lichtere, vruchtbare grond wordt. Lichtere grond is makkelijker te bewerken en levert betere opbrengsten op. Ook wordt de grond minder snel te nat of te droog.
Minder troebele Eems-Dollard
Tegelijkertijd wordt met het baggeren de grote hoeveelheid slibdeeltjes in de Eems-Dollard verminderd. Het brakke water is er nu erg troebel en dat is slecht voor de planten en de dieren die er leven. De afname van de ruimte waar slib neer kan slaan, is vooral ontstaan door natuurlijke opslibbing en inpoldering van grote delen van het Eems-Dollard-estuarium. Hier bezonken jaarlijks miljoenen tonnen slib.
Bodemonderzoek uitgevoerd
Een gerenommeerd adviesbureau heeft een bodemonderzoek uitgevoerd. “Hierbij zijn ook PFAS-stoffen onderzocht”, zegt Dijk. Uit het onderzoek blijkt dat de bodem weliswaar deze stoffen bevat, maar ver onder de risicogrenzen blijft.
De betrokken partijen maken gebruik van kennis en ervaringen van eerder uitgevoerde ophogingsprojecten in Duitsland. Zo is een Duitse agrariër bezocht waar met slib uit de haven van Emden in de jaren ’80 van de vorige eeuw een vergelijkbaar project is uitgevoerd. “De boer vond het jammer dat het project uit milieuoverwegingen is gestopt.”
Eems-Dollard 2050
Het gebruik van zout slib voor de landbouw is een proef van het programma Eems-Dollard 2050. Hierin werken verschillende partijen samen voor een betere bodem, vruchtbaardere landbouwgrond en minder slib in de Eems-Dollard. Daarna onderzoeken de partijen of ze het op grote schaal kunnen toepassen. De proef is een samenwerking van maatschap Noordam-Ten Have uit Borgsweer, Rijkswaterstaat, de provincie Groningen, Groningen Seaports en waterschap Hunze en Aa’s.
