Het ministerie van IenW stopt met het proefproject om plastic af te vangen in de IJssel bij Kampen. De proef met het bellenscherm en een opvanginstallatie gaat niet door omdat tijdens de voorbereidingsfase bleek dat er een te groot verschil is tussen de benodigde en de beschikbare financiering. Rijkswaterstaat gaat in opdracht van IenW wel verder met andere projecten om plastic af te vangen.
Het beoogde innovatieve afvangsysteem was een combinatie van een bellenscherm en een opvanginstallatie in de IJssel bij Kampen. Dit gecombineerde systeem is volgens Rijkswaterstaat – dat in opdracht van IenW werkt aan pilots voor het afvangen en verwerken van plastics uit de rivieren – niet eerder toegepast onder deze condities, met deze duur en op deze schaal.
Om deze pilot in de IJssel bij Kampen te realiseren werkten The Great Bubble Barrier, CLEAR RIVERS, Deltares, combinatie BAM van den Herik en Rijkswaterstaat met elkaar samen. Ook met de aanvullende financiering van de Provincie Overijssel en RWS-Oost Nederland bleef er een te groot financieringstekort.
Waardevolle inzichten opgedaan
Tijdens de voorbereiding van de pilot zijn volgens een woordvoerster van IenW waardevolle inzichten opgedaan over de mogelijkheden en randvoorwaarden voor het afvangen en verwerken van plastic uit een rivier als de IJssel. Ook is meer geleerd over de techniek en hoe de rivier zich gedraagt. Partijen werken momenteel samen om de belangrijkste geleerde lessen te rapporteren. De rapportage verschijnt binnenkort op de site van Rijkswaterstaat.
Volgens de woordvoerster staat vanuit het ministerie in ieder geval buiten kijf dat het belangrijk is om de problematiek nog scherper in kaart te brengen: hoeveel afval stroomt er door de Nederlandse rivieren? Waar komt het vandaan? Hoe beweegt het zich door de rivier heen?
De pilot in de IJssel is onderdeel van een groter onderzoeksproject naar vangsystemen. Zo heeft in de stuw bij Borgharen in het najaar van 2019 een kleine pilot met een vangsysteem gedraaid. De pilot was een samenwerking met Noria, een start-up die zich richt op de ontwikkeling van innovatieve methodes en technieken om het plasticafvalprobleem aan te pakken. Rijkswaterstaat en Noria hebben een systeem getest waarmee plastic uit het water kan worden gehaald. Dit gebeurde met een prototype ‘plasticafvalscheprad’. De resultaten daaruit zijn veelbelovend: van het testafval wist het vangsysteem 95% af te vangen. Het bedrijf ontwikkelt het systeem nu verder.
Nieuwe proefprojecten
Daarnaast is begin 2020 in samenwerking met de Provincie Zuid-Holland, Instituut voor Natuureducatie, gemeenten Hoekse Waard, Hellevoetsluis en Goeree-Overflakkee een Shoreliner (systeem dat plastic afvangt) bij Strijensas in het Haringvliet geplaatst. De Shoreliner is een door Tauw ontwikkeld opvangsysteem dat drijvend plastic opvangt, verwijdert en recyclet. Verder bereidt het ministerie in de Rotterdamse haven een grotere pilot met vangarmen voor. Dat gaat waarschijnlijk na de zomer van start.
De pilot in de IJssel is onderdeel van het beleidsprogramma microplastics van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Aanleiding voor dit programma is de Kamerbrief over een gezamenlijke aanpak plastic zwerfafval. In het programma worden diverse maatregelen onderzocht: van bronaanpak tot oever-opruimen en testen van vangsystemen in rivieren.
