KWR heeft met STOWA, Aqua Minerals en de Energie- en Grondstoffenfabriek een aantal doelen en toekomstperspectieven vastgesteld voor het efficiënt terugwinnen van grondstoffen en energie uit (afval)waterstromen. De publicatie komt voort uit het project Circulair Water 2050. Dat is onderdeel van het collectieve onderzoeksprogramma Water in de Circulaire Economie. “Duidelijk is dat het om veel meer gaat dan een hogere grondstoffenefficiëntie”, stelt Kees Roest, KWR-onderzoeker en mede-auteur van het rapport.
Voor de huidige publicatie is in vijf bijeenkomsten met vertegenwoordigers van waterbedrijven, waterschappen, gemeenten, universiteiten en bedrijfsleven, de Score Card, een lijst met mogelijke (technologische) innovaties en een aantal ‘what if’-scenario’s gebruikt om eisen aan en haalbaarheid van de circulaire waterketen te toetsen, staat in het rapport op de KWR-site.
Het project Circulair Water 2050 is volgens KWR-onderzoeker Kees Roest bedoeld om voor de watersector duidelijk te maken wat het betekent om in 2050 volledig circulair te willen zijn.
Het project heeft drie doelen, waaronder het inzichtelijk maken van alle in- en uitgaande stofstromen in de waterketen (waterbedrijven, waterschappen en mogelijk ook gemeenten) in de huidige situatie. Het tweede doel is het onderzoeken en vastleggen wat de waterketen verstaat onder volledig circulair in 2050 (‘Stip op de horizon’). Tot slot is het project bedoeld om te bepalen welke mogelijke maatregelen en acties nodig zijn om de huidige waterketen om te vormen tot een volledig circulaire waterketen in 2050.
Circulaire doelen waterketen
Resultaat is dat de watersector zich een reeks circulaire doelen heeft gesteld die in het rapport zijn omschreven. Het gaat o.a. om:
• gebruik hulpstoffen volledig circulair/hernieuwbaar en veilig;
• 100% hergebruik componenten, hulp- en grondstoffen;
• waterketen klimaat- en milieupositief;
• minimale footprint;
• gebiedswaterbalans zonder netto onttrekking grondwater;
• aanzienlijke verbetering kwaliteit oppervlaktewater;
• minimale verspilling drinkwater.
Toekomstperspectieven circulaire waterketen
Het rapport beschrijft voortbouwend op deze circulaire doelen ook 16 toekomstperspectieven. Deze lopen uiteen van afvalwaterzuivering en grondstoffen terugwinnen deels dichter bij de bron, tot gescheiden inzamelen van grijs, zwart en geel water.
Er komen volgens de auteurs naar verwachting meer maatwerksystemen die zijn afgestemd op specifieke kenmerken van wijk of stad en de omgeving. “Meervoudig watergebruik en cascadering zullen vaker plaatsvinden, net als modulair en klimaatbestendig bouwen en inrichten”, zegt Roest. “Het watersysteem als energiebron en inzet van sensoren en kunstmatige intelligentie voor optimalisatie assets en watergebruik zullen naar verwachting gemeengoed worden.”
Routekaart komt eraan
De rapportages bieden volgens hem een goed beeld van wat de waterketen verstaat onder ‘volledig circulair in 2050’, samengevat in een visuele Stip op de horizon. Daarnaast biedt de ontwikkelde Score Card een praktische tool om verschillende ontwerpen van de fysieke/technische oplossingen voor een circulaire waterketen te beoordelen.
De volgende stap bestaat uit het ontwikkelen van een routekaart. “Deze maakt duidelijk hoe in een referentiewijk de huidige waterketen kan worden omgevormd tot een volledig circulaire waterketen in 2050. Naast ‘no-regret’ maatregelen en technieken levert dit ook termijnen op voor het maken van keuzes waarvoor meer kennis, innovaties, of zekerheid nodig zijn”, aldus Roest.
Stip op de horizon Circulair Water 2050 is gefinancierd vanuit STOWA (waterschappen) en WiCE (drinkwatersector), met in het project in kind bijdragen door de samenwerkingspartners AquaMinerals en de Energie- en Grondstoffenfabriek.
