Demissionair minister Barbara Visser van IenW wil de vermogenskostenvoet voor drinkwaterbedrijven verhogen. Ze geeft daarmee gehoor aan een motie van CU-Kamerlid Pieter Grinwis en volgt tegelijk het advies van de Autoriteit Markt en Consument (ACM). Het betekent dat drinkwaterbedrijven de komende jaren meer ruimte krijgen voor investeringen. Brancheorganisatie Vewin pleit daar al enige tijd voor.
De vermogenskostenvoet, of Weighted Average Cost of Capital (WACC), is een percentage voor het maximale rendement over het geïnvesteerde vermogen van drinkwaterbedrijven. Het percentage wordt elke twee jaar opnieuw vastgesteld door de minister van Infrastructuur en Waterstaat. Met de winstbeperking door de WACC wil de overheid consumenten beschermen tegen hoge drinkwatertarieven.
Steeds lager door rentedaling op kapitaalmarkten
De WACC is in 2009-2010 in de Drinkwaterwet opgenomen, bij amendement Koppejan-Boelhouwer (CDA/PvdA). Voor de periode 2012-2013 gold een WACC van 6,0%, daarna is ze elke periode gedaald – een gevolg van de rentedaling op de kapitaalmarkten. Momenteel staat de WACC op 2,75%.
Drinkwaterbedrijven voorzien financieringsproblemen
De drinkwatersector verwacht de komende jaren echter veel te moeten investeren en enkele drinkwaterbedrijven voorzien financieringsproblemen, stelt Vewin. “De Nederlandse drinkwatersector staat op korte termijn voor grote investeringen om de kwaliteit en beschikbaarheid van het drinkwater te kunnen blijven garanderen”, schreef de brancheorganisatie eind 2020 in een position paper. “Om aan de fors stijgende investeringsopgaven te kunnen voldoen, moeten de drinkwaterbedrijven meer inkomsten genereren, mede gelet op de aanscherpingen van de (inter)nationale kapitaalmarkt. De huidige WACC-limiet, die bepaalt hoeveel vermogenskosten (eigen en vreemd vermogen) de drinkwaterbedrijven in hun tarieven mogen doorberekenen aan de klant, belemmert dat.” Vewin vroeg het ministerie daarom de huidige WACC te bevriezen en in elk geval niet verder te verlagen. Hierop is de Drinkwaterwet aangepast om de minister de bevoegdheid te geven de WACC eenmalig voor één periode te verlengen.
‘Zo snel mogelijk duidelijkheid’
Op 30 juni 2021 nam de Tweede Kamer vervolgens de motie Grinwis cs. aan, waarin de minister werd gevraagd om zo snel mogelijk duidelijkheid te bieden aan de drinkwaterbedrijven over de WACC. De ACM adviseert nu de minister om een WACC van 2,95% voor de drinkwatersector te hanteren voor de periode 2022 tot en met 2024. Dat is dus geen verlenging van de huidige WACC, maar een verhoging. De minister wil het advies volgen.
Eerst nog wijzigingen in wet- en regelgeving
Voordat de verhoging van de WACC mogelijk is, moeten echter eerst nog enkele wijzigingen in wet- en regelgeving van kracht worden. De ACM heeft haar advies gebaseerd op deze wijzigingen, die o.a. de berekening en de systematiek van de WACC betreffen. “Deze wijzigingen zijn naar verwachting in oktober van kracht”, schrijft minister Visser in een begeleidende brief aan de Kamer. “Daarna kunt u een formeel WACC-besluit nemen. Een koninklijk besluit dat de wijziging van de Drinkwaterwet (tijdvak WACC gaat van twee naar drie jaar) en Drinkwaterbesluit (rekenmethode WACC) van kracht laat worden, wordt u binnenkort voorgelegd. Evenals een wijziging van de Drinkwaterregeling. De regelgeving moet uiterlijk 15 oktober van kracht worden, zodat een nieuw WACC-besluit op basis daarvan kan worden vastgesteld. Dit moet uiterlijk 29 oktober van kracht worden.”
‘Voor de korte termijn blij met de uitkomst’
Brancheorganisatie Vewin zegt blij te zijn met de verhoging van 2,75% naar 2,95%, omdat de minister de drinkwaterbedrijven hiermee uitzicht biedt op de gevraagde duidelijkheid over hun investeringsmogelijkheden in de komende drie jaar. Maar Vewin heeft meer wensen: “De huidige WACC-regeling maakt het onmogelijk voldoende financieringsruimte te garanderen voor de o.a. door de gewijzigde omstandigheden sterk stijgende investeringen – vernieuwingsopgave, invloed van klimaateffecten, droogte, etc.”, schrijft ze in een reactie. “Dit is waarom we ervoor hebben gepleit om de WACC-regulering te hernieuwen. Het ministerie van IenW onderzoekt momenteel of er structurele oplossingen zijn voor de problematiek en de wettelijke verankering daarvan. Dit onderzoek is helaas niet op tijd klaar voor de nieuwe WACC-reguleringsperiode vanaf 2022. We zijn daarom voor de korte termijn blij met de uitkomst van het advies, omdat de WACC niet verder daalt. Echter, voor de lange termijn is het van belang dat er structurele oplossingen komen voor de financieringsproblematiek van de drinkwaterbedrijven.”
Meer nieuws uit de watersector
