Een pilot waarbij medicijnresten uit afvalwater worden verwijderd met ozon- en UV-technologie, is zeer succesvol geweest. Dat melden waterschap Rijn en IJssel, Nijhuis Industries en Van Remmen UV Technology, die twee jaar geleden startten met die pilot bij Streekziekenhuis Koningin Beatrix in Winterswijk. Ten minste 80 procent van de medicijnresten is ‘bij de bron’ verwijderd.
In de watertechnologiemarkt stonden behandeling met UV-licht en met ozon lang bekend als twee concurrerende technieken. Dit pilotonderzoek heeft bewezen dat beide technieken ook complementair kunnen zijn. Nijhuis Industries, gespecialiseerd in ozon, en Van Remmen UV Technology sloegen de handen ineen in dit project met waterschap Rijn en IJssel. Een zeecontainer met de pilotinstallatie werd eerst geplaatst bij het Streekziekenhuis (decentrale bronaanpak) en daarna bij de rioolwaterzuivering Winterswijk (nazuivering).
Tekst loopt door onder de foto
Röntgencontrastvloeistoffen
Binnen de pilot is uitgebreid onderzocht of de zuiveringstechniek bij ziekenhuizen effectiever en rendabeler kan. Uit het onderzoek blijkt dat de geïntegreerde ozon- en UV-behandeling (UV-O3) daadwerkelijk heeft gezorgd voor de afbraak van diverse medicijnresten en röntgencontrastvloeistoffen. Van röntgencontrastvloeistoffen is bekend dat er een hoge ozondosering nodig is om die te kunnen afbreken. De combinatie met UV-dosering maakt het mogelijk om zonder zo’n extra ozondosering de vloeistof verder af te breken met UV-licht. Met een gemiddelde afbraak van meer dan 80 procent werd de vooraf gestelde doelstelling behaald. Voor de totale som van geneesmiddelen was de verwijderingsefficiëntie 87 procent. Specifieke medicijnresten, zoals antibiotica en röntgencontrastvloeistoffen, noteerden respectievelijk een afbraakpercentage van 90 procent en 88 procent. Omdat deze techniek kan worden ingezet als voorzuivering voor medicijnresten, kan het behandelde afvalwater van het ziekenhuis gewoon naar de rioolwaterzuivering worden afgevoerd voor de verwijdering van de laatste microverontreinigingen. Daarnaast desinfecteert de zuivering ook virussen en bacteriën.
Europese steun
Het onderzoek past in de ‘Ketenaanpak Medicijnresten uit Water’ van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en is mede mogelijk gemaakt met subsidies van de EU, provincie Gelderland, provincie Overijssel en het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling. De Europese steun past binnen de inspanningen van Brussel om de kwaliteit van de oppervlaktewateren in Europa te verbeteren. Met de aanscherping van de Europese Kaderrichtlijn Water in 2027 komen medicijnresten waarschijnlijk ook op de KRW-lijst van prioritaire stoffen. Momenteel gaat al het afvalwater van ziekenhuizen, met daarin resten van medicijn-, schoonmaak- en contrastmiddelen, via het riool naar rioolwaterzuiveringen, die dit water zuiveren voordat het in het oppervlaktewater belandt. Met de huidige stand van de techniek kan een rwzi niet meer dan circa 65 procent van deze resten verwijderen, zodat een deel van de medicijnresten toch in het oppervlaktewater terechtkomt. Zuivering bij de bron (zoals ziekenhuizen) kan daarom een belangrijke rol spelen bij het verbeteren van de kwaliteit van oppervlaktewateren.
Flexibel en modulair
De nieuwe zuiveringsmethode is volgens de drie onderzoekspartners makkelijk, flexibel en modulair toe te passen bij ziekenhuizen en op rioolwaterzuiveringen. In Winterswijk wordt er bijvoorbeeld een uitbreiding gebouwd op de rioolwaterzuivering. Daarmee worden medicijnresten verwijderd, maar ook een waterkwaliteit geleverd die mogelijk een bijdrage kan leveren aan het oplossen van de droogteproblematiek in de regio. Of en hoe de nieuwe techniek wordt toegepast, hangt af van (locatie)specifieke omstandigheden. Denk daarbij aan de beschikbare installatieruimte in het ziekenhuis of rioolwaterzuivering, de hoeveelheid en type medicijnresten in het afvalwater, de waterdistributie en -afvoer in de regio, bestaande technieken op de rioolwaterzuivering en het gewenste verwijderingspercentage van medicijnresten.
