fosfaat
Foto: Hunze en Aa’s

De bouw van de fosfaatverwijderingsinstallatie op de rioolwaterzuivering in Gieten is in volle gang. Hiervoor heeft Waterschap Hunze en Aa’s vorig jaar al 2,7 miljoen euro beschikbaar gesteld. In de zomer wordt de installatie in gebruik genomen. Dan is Hunze en Aa’s het eerste Nederlandse waterschap dat fosfaat uit het effluent verwijdert met een doekenfilter.

U gaat nu een PREMIUM artikel op WaterForum lezen. Benieuwd wat dat verder inhoudt? U vindt hier onze uitleg: Uitleg WaterForum online PREMIUM artikelen.

Het effluent van rwzi Gieten stroomt af naar de Hunze en het Zuidlaardermeer. “We voldoen in deze wateren nog niet aan de normen die de Europese Kaderichtlijn Water hier aan de waterkwaliteit stelt”, stelt het waterschap. “Waar we niet voldoen aan de KRW-norm, treffen we maatregelen. Zoals nu bij rioolwaterzuivering Gieten.” In de zomer is rwzi Gieten verantwoordelijk voor bijna de helft van de fosforconcentratie in de Hunze en voor zo’n 20 procent van de concentratie in het Zuidlaardermeer.

Doekfiltratie

Rwzi Gieten wordt de eerste Nederlandse zuiveringsinstallatie die het fosfaat gaat verwijderen middels doekfiltratie. Deze op microvezeltechnologie gebaseerde methode wordt in Duitsland en Engeland al succesvol toegepast. Door gebruik te maken van deze techniek kan een compacte installatie worden ontworpen die kan worden geplaatst in de bestaande chloorcontacttank – later kan hieraan eventueel nog een extra module voor de verwijdering van medicijnresten worden toegevoegd. Het in Barneveld gevestigde Eliquo Water & Energy is bezig met de bouw van de installatie op rwzi Gieten. Eliquo heeft met het Duitse bedrijf achter deze technologie – Mecana Umwelttechnik GmbH – al jaren een vaste samenwerking.

Drie processtappen

De filtratietechniek is opgebouwd uit drie opeenvolgende processtappen: dosering van ijzerchloride, flocculatie/coagulatie in een geroerde tank en filtratie. Tijdens de flocculatie/coagulatie wordt fosfaat in het effluent gebonden met ijzerchloride tot filtreerbare deeltjes. Bij de laatste processtap worden deze filtreerbare deeltjes en overige zwevende slibdeeltjes door het doekenfilter uit het effluent verwijderd en samen met het spuislib van de rwzi afgevoerd.

Dimensionering

Op basis van een huidige gemiddelde jaaraanvoer van 3 miljoen m3 afvalwater per jaar, zal de nabehandelingsinstallatie een verwachte hoeveelheid fosfaat afvangen van 375 kg P/jaar. De nabehandelingsinstallatie wordt hierbij gedimensioneerd op 1,5 DWA (Droog Weer Aanvoer), waardoor 86 procent van het afvalwater kan worden behandeld. Dit is volgens het waterschap een gebruikelijke dimensionering voor afvalwaterbehandeling. Behandeling van 100 procent van het afvalwater zou betekenen dat de installatie ongeveer drie keer zo groot zou moeten worden terwijl de extra afgevangen hoeveelheid fosfaat zeer gering is. De gemiddelde totaal effluentconcentratie van totaal fosfor zal naar verwachting dalen van 0,39 mg/l naar 0,27 mg/l. Dit is een reductie van minimaal 30 procent.

Mogelijk ook in Assen

Met de ingebruikname in de zomer start een inregelperiode van twee jaar waarin de effecten worden gemeten. Als de resultaten goed zijn, krijgt mogelijk ook de rioolwaterzuivering in Assen een fosfaatverwijderingsinstallatie. Het effluent daarvan stroomt af op het Noord-Willemskanaal, waar de KRW-norm ook nog niet gehaald wordt.

Aa en Maas

Het doekenfilter lijkt in de Nederlandse afvalwaterzuivering aan een opmars te zijn begonnen. Vorig jaar startte Waterschap Aa en Maas op de rioolwaterzuivering Vinkel een onderzoek naar de verwijdering van microverontreinigingen door middel van poederactiefkool (PAK) in combinatie met een doekenfilter. De microverontreinigingen adsorberen aan het PAK en worden vervolgens door scheiding van PAK en water verwijderd uit het afvalwater. Ook deze technologie is een 3-traps systeem. De eerste stap is adsorptie van micro’s in de contacttank waaraan PAK gedoseerd wordt. Dan volgt een eerste (grove) afscheidingsstap van PAK en afvalwater in een lamellenseparator en ten slotte een tweede (fijne) afscheidingsstap van restanten PAK en afvalwater door een doekenfilter. In 2020 noemde STOWA de combinatie van PAK en doekflitratie in een haalbaarheidsstudie al ‘een veelbelovend concept’.