Direct na het besluit voor de aanleg van een benedenstroomse nooddam achter de zwaar beschadigde stuw bij Grave, is aannemerscombinatie PaansVanOord en VolkerInfra 10 januari begonnen met het storten van de eerste lading breeksteen. De dam komt 25 meter voorbij de gehavende stuw te liggen en moet over twee weken voor voldoende stuwing zorgen zodat scheepvaart op de Maas weer hervat kan worden.
Rijkswaterstaat heeft twaalf scenario’s doorgerekend waarbij een potentiële hoogwaterafvoer een belangrijk criterium was. Zo is er onder meer gekeken naar de mogelijkheid voor een mobiele dijk, pontons op big bags en een damwand voor de stuw.
Een belangrijk voordeel van de nu gekozen optie, is dat de beschadigde stuw en de hele bovenstroomse rivier tot aan de 28 km verderop gelegen sluis bij Sambeek een groot werkvak gaan vormen. Hierdoor kan het peil op de Maas op het vak tussen Grave en Sambeek veel gecontroleerder worden opgevoerd en is straks ook voldoende ruimte voor het definitieve herstel van de stuw bij Grave.
Ondoorlatend
De dam wordt aangesloten op de bestaande pijlers van de noordelijke stuw-opening en krijgt een hoogte van 5,60 meter en een breedte van 30 meter. In het sterk stromende middendeel met de beschadigde jukken waar het Duitse binnenvaartschip dwars doorheen is gevaren, moeten eerst nog werkzaamheden worden uitgevoerd aan de rivierbodem. De zandbodem is daar op plekken diep uitgespoeld. Uiteindelijk wordt de nooddam afgewerkt met colloïdaal beton of gietasfalt zodat die uiteindelijk geen water meer doorlaat.
Volgens berekeningen van Rijkswaterstaat, die door Deltares zijn geverifieerd, kan de nooddam bij hoogwater tot 20 cm peilstijging leiden. Zo nodig kan bij een extreme waterafvoer de top van de dam snel worden verwijderd.
Mobiele dam
Een tweede noodmaatregel die Rijkswaterstaat gaat treffen, is de aanleg van een mobiele dam bij de ingang van de Paesplas waar de woonboten door de lage waterstand schuin zijn gaan hangen. Door de verbinding met de Maas tijdelijk af te sluiten, kan het waterpeil op de plas veel gecontroleerder worden verhoogd en er zo min mogelijk schade ontstaat aan de woonboten. Rijkswaterstaat gaat een grote pomp inzetten om Maaswater over de mobiele dam te pompen en zo het peil op de plas te verhogen.
Half jaar
Bij gelegenheid van de start van de aanleg van de nooddam wil Eric Diepstraten , directeur Netwerkmanagement bij Rijkswaterstaat Zuid-Nederland, nog niet te ver vooruitlopen op het herstel van de stuw. “Eerst maar eens deze nooddam aanleggen en zien dat de scheepvaart weer op gang komt en de bewoners terug kunnen naar hun drooggevallen woonboten. We hebben nog een half jaar tot het volgende hoogwaterseizoen begint en de stuw definitief moet zijn hersteld. We kunnen de beschadigde jukken één voor één repareren, maar we gaan nog bezien of we de uit 1928 daterende stuw bij gelegenheid als een geheel gaan aanpakken.”
