![water-bridge-river-canal-reflection-reservoir-1392828-pxhere.com](https://www.waterforum.net/wp-content/uploads/2019/06/water-bridge-river-canal-reflection-reservoir-1392828-pxhere.com_-e1560854725208-696x393.jpg)
Het RIVM adviseert bij waterzuiveringsinstallaties met een verhoogd legionellarisico alvast (tijdelijke) maatregelen te nemen. Het instituut heeft vastgesteld dat in Nederland bij twaalf rioolwaterzuiveringen mogelijk een verhoogd risico bestaat op groei van legionella en verspreiding naar de omgeving. Ook bij 69 industriële afvalwaterzuiveringen noemt het instituut de kans aannemelijk dat legionella kan vermeerderen en vrijkomen.
Stowa, het kenniscentrum voor de waterschappen, inventariseerde de 327 rioolwaterzuiveringsinstallaties in Nederland. Het RIVM kwalificeert er daarvan 12 als ‘risicovol’. De waterschappen die het betreft, zijn volgens de Unie van Waterschappen op de hoogte gebracht en zij zijn inmiddels een intensieve monitoring gestart. Ook zullen ze op korte termijn al maatregelen nemen om emissies te voorkomen. Daarnaast wordt gewerkt aan structurele oplossingen, meldt de Unie.
Ook risico’s bij industriële zuiveringen
Waar het bij de rioolwaterzuiveringen gaat om 4 procent van het totale aantal rwzi’s, is het aantal risicogevallen bij de industriële afvalwaterzuiveringen groter: bij 69 van de 382 industriële awzi’s (18 procent) noemt het RIVM de kans dat legionella kan vermeerderen en vrijkomen ‘aannemelijk’.
Belangrijkste maatregel: afdekken waterbassins
Het RIVM heeft een deskundigenberaad georganiseerd dat adviseert om tijdelijke maatregelen te treffen die verspreiding van legionella tegen gaan. De belangrijkste is: zorgen dat risicovolle open waterbassins met beluchting worden afgedekt met een zeil. Zo kan legionella zich niet naar de omgeving verspreiden. Verder noemt het RIVM als mogelijke maatregelen het gebruik van zuiver zuurstof voor de beluchting en nabehandeling van het effluent met UV-licht. Als een beluchtingstank wordt afgedekt is het volgens het instituut wel belangrijk dat er geen overdruk ontstaat. Bij overdruk moet een afzuiginstallatie voorkomen dat legionella in de omgeving komt.
Ook medewerkers moeten beschermd worden
Daarnaast wijst het RIVM erop dat het belangrijk is te zorgen voor goede bescherming van medewerkers. Die moeten worden voorgelicht over het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen, zoals mond-neusmaskers, en ze moeten informatie krijgen over wat ze moeten doen bij klachten.
Effectiviteit beheersmaatregelen goed monitoren
Gegevens over de effectiviteit van beheersmaatregelen zijn volgens het instituut nog beperkt. Door regelmatig luchtmonsters te nemen, kunnen de eigenaren van de zuiveringsinstallaties een indicatie krijgen van de effectiviteit van de beheersmaatregelen waarmee aerosolverspreiding wordt voorkomen.
Permanente aanpassingen pas na verder onderzoek
Er is volgens het RIVM aanvullend onderzoek nodig om meer inzicht te krijgen in hoe groei en verspreiding van legionellabacteriën kunnen worden voorkomen of beheerst. Zo is nog onduidelijk welke factoren een rol spelen bij het ontstaan van aerosolen en de verspreiding daarvan. Ook is niet bekend wat de invloed is van de hoogte van de beluchtingstank en het type beluchting. Bovendien moet onderzocht worden onder welke omstandigheden aerosolen met legionella zich over langere afstand kunnen verspreiden, en over welke afstand. Deze kennis draagt ook bij aan het verbeteren van de bronopsporing, stelt het RIVM.
Meer inzicht in de condities gewenst
Behalve het gedrag van de bacteriën en de aerosolen, moeten uiteraard ook de rwzi’s zélf onder de loep worden genomen. Zo moet worden vastgesteld welke maatregelen mogelijk zijn om de legionellavermeerdering in het zuiveringsproces zo veel mogelijk te beperken. Het RIVM wil inzicht krijgen onder welke condities wel en geen vermeerdering van Legionella optreedt door waterzuiveringsinstallaties, uitslagen van legionella-analyses verzamelen en de kenmerken van deze rwzi’s registeren. Ook wil het nagaan wat het langetermijneffect is op de legionellaconcentratie in het oppervlaktewater waarop effluent wordt geloosd. Hiermee wordt een beter inzicht verkregen bij welke condities geen groei optreedt en bij welke condities (hoge) concentraties legionella worden verwacht in rwzi’s, het effluent en het oppervlaktewater. Het RIVM noemt in zijn rapport een voorbeeld waar meer inzicht is gewenst: rwzi’s zonder warme deelstroom die afvalwater ontvangen van industrieën waar een hoge concentratie legionellabacteriën zeer aannemelijk is.
Pas als op bovenstaande vragen een antwoord is gevonden, kan worden bepaald welke permanente aanpassingen in afval- en rioolwaterzuiveringsinstallaties eventuele verspreiding van legionella tegen kunnen gaan.
Het onderzoeksrapport van het RIVM vindt u hier.