Startschot voor grootschalig slib-onderzoek in Eems-estuarium

Het water in het Eems-estuarium is zo troebel dat er geen algen kunnen groeien. (foto: Rijkswaterstaat).

Om beter te begrijpen hoe slib zich in het dynamische overgangsgebied tussen rivier en zee (zoet en zout) gedraagt, start dinsdag 28 augustus 2018 een grootschalig veldonderzoek in het Eems-estuarium op het grensgebied tussen Nederland en Duitsland. Het doel is om de effecten van maatregelen die de troebelheid verminderen beter te kunnen voorspellen, stelt Rijkswaterstaat in een persbericht.

Het onderzoek wordt door Rijkswaterstaat samen met Duitse overheden en internationale onderzoekinstellingen uitgevoerd. In de Eems-Dollard bevinden zich grote hoeveelheden slib die te troebel water veroorzaken. Dit belemmert de groei van algen die aan de basis van de voedselketen staan. Ook het bodemleven en vissen worden hierdoor in hun ontwikkeling beperkt.

Metingen naar slib in Eemsgebied

In het gebied waar de Eems uitmondt in de Dollard (het Eems-estuarium) worden op de bodem tien meetframes geplaatst die gedurende drie weken op verschillende dieptes troebelheid, zout en stroomsnelheid meten. Tijdens een getijcyclus van 13 uur wordt ook continu vanaf acht schepen gemeten. Omdat turbulentie van het water van groot belang is voor de uitwisseling en verspreiding van het slib, worden vanaf twee schepen zeer specialistische metingen van de turbulentie uitgevoerd. Daarnaast wordt met een speciale camera ter plekke de grootte en de valsnelheid van slibvlokken gemeten en worden er monsters van water en bodem genomen voor metingen van de slibconcentratie. Op basis van de verzamelde meetresultaten worden de rekenmodellen verbeterd, zodat de effecten van maatregelen om de troebelheid te verminderen beter kunnen worden voorspeld.

Twee meetrondes
De eerste meetronde is begonnen op 9 augustus en zal tot 7 september 2018 duren. De eerste 13-uursmeting vanaf de schepen vindt plaats op 28 augustus 2018. De tweede meetronde vindt plaats tijdens de verwachte hoge afvoer van de Eems in januari of februari 2019. Naar verwachting zijn de eerste resultaten in de zomer van 2019 bekend.

Samenwerking slibonderzoek
Voor het meetprogramma is samenwerking gezocht met Duitse partijen vanwege de gezamenlijke behoefte aan deze nieuwe kennis voor zowel het Duitse als het Nederlandse waterbeheer. Daarnaast zijn verschillende binnenlandse en buitenlandse universiteiten aangesloten vanwege het unieke feit dat zoveel verschillende aspecten tegelijkertijd gemeten gaan worden.

Onderzoekspartners
Het onderzoek wordt onder regie van Rijkswaterstaat uitgevoerd en gecoördineerd door Royal HaskoningDHV. Het gaat om een samenwerking met de Duitse overheden BAW-DH, NLWKN Norderney en NLWKN Aurich, Bundesanstalt für Gewässerkunde en WSA Emden (Wasserstraßen- und Schifffahrtsamt). Ook zijn verschillende Nederlandse, Duitse, Engelse en Amerikaanse onderzoeksinstituten betrokken zoals Deltares, NIOZ, Universiteit Oldenburg, CAU Kiel, Universiteit Warnemünde, HR Wallingford en University of Maine. Daarnaast zijn specialisten van technische universiteiten van Delft, Twente en Wageningen betrokken voor advies en wetenschappelijke interpretatie.