Het verzamelen van risicodata rond wateroverlast vraagt nog om een forse inspanning. (foto: Creative Commons).

Stichting Rioned heeft de Risicodatabank Stedelijk Waterbeheer beschikbaar gesteld voor water-, wegen- en rioleringbeheerders. Die databank is in het leven geroepen om risicogestuurd stedelijk waterbeheer te ondersteunen met data over de oorzaken en gevolgen van risico’s. De Risicodatabank is door Rioned ontwikkeld, met financiële bijdragen van Stowa en het Fonds Collectieve Kennis Civiele Techniek (FCK-CT).

Bij de ontwikkeling van de databank zijn al voor diverse risico’s getallen ingevuld, vanuit de literatuur en door onderzoek van bijvoorbeeld meldingenregistraties. In vervolgprojecten gaat Stichting Rioned – wederom met financiële ondersteuning van Stowa en FCK-CT – aanvullende data verzamelen. Volgens Stichting Rioned heeft het verzamelen van risicodata rond wateroverlast dit jaar prioriteit, maar er zijn meer terreinen waarop data worden verzameld. Denk bijvoorbeeld aan ervaringscijfers rond instortingen van vrijvervalriolen. Ook gaat Rioned samen met de landelijke werkgroep persleidingen risicodata bundelen op het thema persleidingen.

Infrabeheerders kunnen eigen data toevoegen
Met de resultaten van de Risicodatabank Stedelijk Waterbeheer kunnen de water- en infrabeheerders zich een beeld vormen over de gemiddeld te verwachten kans en gevolgen van calamiteiten, en daarmee over de grootte van risico’s. Ze kunnen eigen data toevoegen en deze vergelijken met de landelijke gemiddelden. Daarnaast zal Stichting Rioned op basis van data-analyses naar de meest voorkomende oorzaken en gevolgen, aanbevelingen ontwikkelen voor adequate beheersmaatregelen.

Data afgeschermd van andere gebruikers
Voor het toevoegen van risicodata over rioolinstortingen krijgen de rioolbeheerders deze maand een mail van de Stichting Rioned, met een link naar hun eigen deel op de risicodatabank. Ieders data zijn daarmee afgeschermd van andere gebruikers. Alleen de gemiddelden worden met alle deelnemende beheerders gedeeld. Wel kunnen beheerders zien wat hun organisatie al aan risico’s heeft ingevuld, zodat ze meteen een handig naslagwerk hebben om binnen hun organisatie te delen.

Risicogestuurd beheer
Bij risicogestuurd beheer van riolering, wegen en overige infrastructuur in de buitenruimte wordt uitgegaan van het principe dat de inwoners maximaal rendement krijgen van de door hen opgebrachte lasten. De beheerder prioriteert zijn activiteiten daarom mede op basis van de grootte van risico’s. Door kleine risico’s te accepteren, speelt hij tijd en geld vrij om de grote risico’s adequaat te kunnen beheersen. Een risico is een te verwachten gebeurtenis met gevolgen voor de inwoners. De risicogrootte wordt berekend uit de kans (frequentie van optreden) in combinatie met de omvang van de gevolgen. Als voorbeeld geeft Stichting Rioned een dreigende weginstorting doordat zand van de wegconstructie in een lek riool stroomt. Bij daadwerkelijke instorting zijn de mogelijke gevolgen voor omwonenden: afsluiting van de weg, schade aan een voertuig of zelfs gewonden.

De risicoketen van een weginstorting (illustratie: Stichting Rioned).

Landelijke bundeling risicodata
Zowel de kans van de weginstorting als de omvang van de gevolgen is nu nog maar beperkt bekend. Een beheerder maakt immers slechts sporadisch een instorting mee. Daarom is het volgens Rioned goed om met elkaar de gegevens over risico’s in een landelijke databank te bundelen. Van verschillende faalvormen worden zowel de oorzaakfrequentie als de gevolgenomvang verzameld. Denk hierbij aan risico’s als zieke inwoners door contact met afvalwater, vissterfte door een overstorting, klachten door verstoring van de leefomgeving of een gebroken persleiding bij een waterkering.

De Risicodatabank Stedelijk Waterbeheer vindt u hier.