De missie van de jonge Nederlander Boyan Slat om de oceanen te ontdoen van de plastic soep, ging op 8 september werkelijk van start. Op die dag vertrok de eerste versie van het opruimsysteem The Ocean Cleanup naar de Grote Oceaan. De afgelopen maanden is deze ‘System 001’ in de haven van San Francisco gemonteerd.
De bestemming van deze eerste, 600 meter lange ‘veegarm’ is de zogeheten Great Pacific Garbage Patch, tussen Californië en Hawaï. De zeestroming brengt daar veel plastic afval naartoe en door diezelfde stroming komt het daar niet meer weg. Het gebied is ongeveer drie keer zo groot als Frankrijk en er dobberen naar schatting 1800 miljard stukken afval, die bij elkaar ongeveer 80 miljoen kilo wegen.
Profielwerkstuk op de middelbare school
Boyan Slat, inmiddels 24 jaar oud, bedacht The Ocean Cleanup zes jaar geleden voor zijn profielwerkstuk op de middelbare school in Delft. Het idee: een honderden meters lange ‘arm’ drijft over de zeespiegel, voortgeduwd door de golven, de stroming en de wind. Een scherm reikt een paar meter onder water. Als een C-vormige bezem neemt deze het afval mee. Om de paar weken komt een vrachtschip langs om het opgeveegde afval op te laden.
Test op volle zee was succesvol
Als System 001 naar behoren werkt, volgen er de komende jaren nog circa zestig van dergelijke ‘veegarmen’. In vijf jaar tijd moeten die de plastic soep halveren en rond 2040 zou ongeveer 90 procent van het afval in de oceanen weg moeten zijn. Eerder dit jaar werd al een deel van de veegarm (120 m lang) naar de oceaan gesleept, om te zien hoe deze zich zou houden op volle zee. Het drijvende element, met daaronder een schermgedeelte, gedroeg zich zoals werd verwacht op basis van ervaringen met eerdere prototypen en een bekkenmodeltest. Tijdens een storm doorstond het systeem golven tot 5 m hoog. Bij terugkomst is het element zorgvuldig onderzocht en voor de gedetecteerde zwakheden van het schermgedeelte zijn oplossingen bedacht die zijn geïmplementeerd in System 001.
Lancering was live te volgen
Het vertrek van System 001 vanuit San Francisco was via een livestream op de website van The Ocean Cleanup te volgen. Op die website wordt ook bijgehouden waar de veegarm zich momenteel bevindt.
Eerst nog een generale repetitie
The Ocean Cleanup gaat overigens niet rechtstreeks naar de Great Pacific Garbage Patch. Eerst wordt de buis naar een testlocatie gesleept, ongeveer 250 zeemijl uit de kust. Daar zal System 001 voor de eerste keer worden geïnstalleerd in zijn operationele u-vormconfiguratie. Het gedrag van het systeem zal uitgebreid worden gevolgd tijdens deze laatste repetitie, die naar verwachting ongeveer twee weken zal duren. Als alles goed gaat, wordt daarna doorgevaren naar de Great Pacific Garbage Patch.
Het afval wordt gerecycled
Naast de Great Pacific Garbage Patch zijn er nog vier grote afvalhopen op de oceanen. Die hebben bij elkaar nog eens 80 miljoen kilo puin en plastic. Het opgeviste plastic wordt zoveel mogelijk geschikt gemaakt voor hergebruik. Zo worden er onder meer zonnebrillen van gemaakt en de verkoop daarvan moet het geld opleveren voor nieuwe schoonmaakacties. Daarnaast gaat een deel van het afval naar laboratoria.
