De Biomakerij van trappistenabdij Koningshoeven in Tilburg wordt gebruikt als een test- en demonstratiesite voor nieuwe bedrijfsmodellen en hightech watercirculaire oplossingen (foto: De Dommel/Wilfried Scholtes).

Waterschap De Dommel en trappistenabdij Koningshoeven in Tilburg hebben een langdurige samenwerkingsovereenkomst gesloten waarbij de locatie van de abdij door het waterschap mag worden gebruikt als proeftuin voor nieuwe watertechnologie en andere innovaties. De twee partijen werkten al samen aan het duurzame waterzuiveringsconcept Biomakerij. Nu die gerealiseerd is, werd het tijd voor een nieuwe stap.

geactualiseerd op 1 maart 2021

De Biomakerij werd in oktober 2018 officieel ingezegend door de abt van Koningshoeven, maar vervolgens was er nog wel tijd nodig om het zuiveringsproces goed in te regelen. Inmiddels werkt de circulaire waterzuivering naar alle tevredenheid en wordt ze – zoals aangekondigd bij de start – ook gebruikt als een test- en demonstratiesite voor nieuwe bedrijfsmodellen en hightech watercirculaire oplossingen. Dat is nu ook officieel beklonken in de langdurige samenwerkingsovereenkomst tussen waterschap en abdij. De projecten worden gefinancierd vanuit het Europese project NextGen, dat is gericht op een nieuwe generatie zuiveringsconcepten voor de circulaire economie.
Tekst loopt door onder de foto

De officiële ondertekening van de samenwerkingsovereenkomst vond plaats op 1 maart in de abdij. Op gepaste afstand van elkaar: links broeder Isaac, prior van de abdij en hoofd van de brouwerij, en rechts Vincent Lokin, DB-lid van De Dommel (foto: De Dommel).

Purperbacteriën
Een van de veelbelovende innovaties die momenteel worden getest in de Biomakerij is de kweek van zogeheten purperbacteriën, ofwel paarse bacteriën. Die bacteriën kunnen worden gebruikt als eiwitbron voor een verbeterde groei van garnalen, maar op termijn ook als vleesvervanger voor menselijke consumptie. Eiwitten zijn een essentieel onderdeel van alle voeders die in veeteelt en aquacultuur gebruikt worden en om aan die eiwitbehoefte te voldoen, worden nu nog enorme hoeveelheden vis- en sojameel geproduceerd. Dergelijke eiwitbronnen zorgen echter voor een grote druk op het milieu. De Belgische universiteiten van Gent en Antwerpen testen nu samen met SEMiLLA IPStar – de ‘technology transfer’-afdeling van MELiSSA, een internationaal ruimteonderzoeksconsortium geleid door de European Space Agency – de kweek van bacteriën op afvalwater. “Wanneer deze bacteriën gekweekt worden op afvalwater kunnen ze tot 70 procent eiwitten bevatten”, zegt postdoctoraal onderzoeker Abbas Alloul van de Universiteit Antwerpen. “Dit maakt ze uiterst interessant als alternatief ingrediënt voor diervoeders. Bovendien bevatten purperbacteriën ook vitaminen en antioxidanten.”

Fosfor- en stikstofreductie
Ingenieur Istvan Koller, strategisch omgevingsmanager Industrie bij Waterschap De Dommel, voegt daaraan toe: “We laten deze purperbacteriën groeien op deelstromen van de Biomakerij. Behalve dat dit bouwstoffen oplevert voor onder andere voedselkweek, heeft het als bijkomend effect dat het chemisch zuurstofverbruik omlaag wordt gebracht en dat fosfor en stikstof uit het water worden gehaald.”

Efficiënter dan sojakweek
De pilotinstallatie is gebouwd rond een reactorvat van 100 liter. “Daarin behalen we een eiwitproductiviteit van 120 ton per hectare per jaar”, zegt Abbas Alloul. “Dat is heel efficiënt ten opzichte van sojakweek, die slechts 1,5 ton per hectare per jaar haalt.”

De UGent, de UAntwerpen en SEMiLLA IPStar kweken purperbacteriën uit afvalwater van de Tilburgse trappistenbrouwerij Koningshoeven (La Trappe) en gebruiken die bacteriën als eiwitbron voor een verbeterde groei van garnalen (foto: UGent).