EurEau, de Europese federatie van drinkwaterbedrijven en waterbeheerders, vindt dat de EU bestaande regelgeving beter moet implementeren om te voorkomen dat microverontreinigingen in (drink)water terechtkomen. De controle aan de bron schiet tekort en is niet voldoende. Om schoon water voor de burgers betaalbaar te houden, moet ook het principe ‘de vervuiler betaalt’ beter worden toegepast.
De federatie baseert die oproep op een onderzoek dat in opdracht van EurEau is uitgevoerd door Deloitte en dat op 13 januari werd gepresenteerd. Het bureau onderzocht de verantwoordelijkheid van producenten bij het voorkomen van microverontreinigingen in het milieu. De studie bevestigt dat maatregelen aan de bron niet volledig worden geïmplementeerd, ondanks duidelijke vereisten in artikel 191.2 van het EU-Verdrag. Producten die gevaarlijke stoffen afgeven, worden nog steeds op de markt gebracht, ondanks hun potentieel schadelijke effecten, stelt EurEau. Daardoor moeten waterbeheerders en drinkwaterbedrijven vaak in aanvullende dure behandelingen investeren om microverontreinigingen en microplastics te verwijderen. De kosten hiervan worden uiteindelijk doorberekend aan de waterconsument.
Uitgebreide producentenverantwoordelijkheid
Maar waarom zouden watergebruikers moeten betalen voor dure behandelingen waarvoor ze niet verantwoordelijk zijn, vraagt EurEau zich hardop af. De bevindingen van de Deloitte-studie tonen aan dat bestaande wetgeving voldoende mogelijkheden biedt om door middel van uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (EPR) het principe ‘de vervuiler betaalt’ toe te passen. Bijvoorbeeld indien maatregelen aan de bron alleen niet voldoende zijn om de hoeveelheid microverontreinigingen en microplastics die worden uitgestoten door producten tijdens hun levenscyclus, effectief te verminderen.
Niet de ene, magische oplossing
Hoewel EPR een aanzienlijk potentieel heeft om ervoor te zorgen dat producenten de volledige fysieke en financiële verantwoordelijkheid van hun producten op zich nemen, concludeert de studie van Deloitte dat EPR alléén niet de magische oplossing is voor het oplossen van Europa’s wateruitdagingen, stelt EurEau. Volgens de onderzoekers en de federatie kan alleen een combinatie van zowel stroomopwaartse (controle aan de bron) als stroomafwaartse maatregelen, die via EPR worden gefinancierd, de volledige omvang en reikwijdte van het probleem adequaat aanpakken.
Aanbevelingen in het rapport
De aanbevelingen van het rapport omvatten het definiëren van de wettelijke en financiële verantwoordelijkheid voor de producten die op de markt worden gebracht; het toepassen van een passende heffing op vervuilende producten die de behandelingskosten weerspiegelt; het uitvoeren van een kosten-batenanalyse van beperkende maatregelen; en bevordering van ecologisch ontwerp. EurEau roept de EU op om actie te ondernemen, bestaande wetgeving te handhaven en waar nodig aan te passen. Daarmee kan volgens de federatie water betaalbaar, veilig, schoon en gezond blijven.
