Vandaag heeft het Europese Chemicaliën Agentschap het voorstel voor een PFAS-verbod officieel gepubliceerd. Het verbod moet gaan gelden voor de productie, gebruik, verkoop en import van ruim 10.000 chemische stoffen.
Het Europese verbod is een initiatief van Nederland, Denemarken, Duitsland, Noorwegen en Zweden. Staatssecretaris Heijnen noemt het een goede stap dat het voorstel er nu is: “Dit verbod is echt nodig. Ongemerkt komen we PFAS ondertussen overal in ons leven tegen. Het zit in de grond, in onze kleren, en zelfs in ons lichaam. Terwijl we weten dat het slecht voor ons kan zijn. Alleen door het in heel Europa in één klap te verbieden, kunnen we die vervuiling een halt toeroepen. Dat is precies wat we nu gaan doen. De publicatie van dit voorstel vandaag is daarbij een belangrijke stap. Bedrijven die PFAS gebruiken weten wat ze kunnen verwachten, en kunnen dus vast op zoek naar alternatieven. Ik zou zeggen: hoe eerder, hoe beter.”
Hoeveelheid groeit
PFAS (een afkorting van per- en polyfluoralkylstoffen) is een verzamelnaam voor ongeveer tienduizend door de mens gemaakte chemische stoffen. Het grote nadeel van PFAS is dat ze niet vanzelf oplossen of verdwijnen. De hoeveelheid van deze stoffen om ons heen wordt daarmee steeds groter. Sommige stoffen uit de PFAS-groep zijn vermoedelijk kankerverwekkend, of op andere manieren slecht voor de gezondheid.
Europese Economische Ruimte
Het PFAS-verbod zou moeten worden opgenomen in REACH, de verordening van de Europese Unie over chemische stoffen. De vijf landen hebben risico’s geconstateerd bij de productie, het in de handel brengen en het gebruik van PFAS. Die worden nu niet adequaat gecontroleerd en zouden volgens de landen in de hele EU plus Noorwegen, IJsland en Liechtenstein (samen de Europese Economische Ruimte) moeten worden aangepakt. De Nederlandse waterschappen roepen al langer om een totaalverbod op PFAS.
Enkele uitzonderingen
De vijf initiatiefnemers hopen door alle PFAS in één keer te verbieden, helderheid en gelijkheid te verschaffen voor bedrijven die ze gebruiken. Die bedrijven weten dan dat het geen zin heeft de ene PFAS-toepassing in te ruilen voor de andere. Daarmee loont het voor de industrie dus om alternatieven te zoeken die niet schadelijk zijn voor mens en milieu. Met het conceptverbod wordt het gebruik van alle ruim tienduizend PFAS verboden. Het verbod geldt om wetstechnische redenen nog niet voor specifieke productgroepen zoals medicijnen, biociden en gewasbeschermingsmiddelen.
Consultatieronde
De komende periode gaat het voorstel in een zes maanden durende consultatie (die start op 22 maart). Dat betekent dat iedereen zijn of haar mening kan geven. Daarna geven twee wetenschappelijke comités hun advies over het voorstel en dat wordt met het voorstel ingediend bij de Europese Commissie. De verwachting is dat de Europese Commissie in 2025 een definitief voorstel voor een verbod voorlegt voor besluitvorming door de lidstaten. In dat voorstel zijn dan ook overgangstermijnen opgenomen, zodat bedrijven voldoende tijd hebben om hun productieproces volledig PFAS-loos te maken.
