Extreem armen, gehandicapten, minderheden of uitgestoten mensen hebben de neiging zich onzichtbaar te maken en dat maakt het voor ontwikkelingshulporganisaties moeilijk ze te bereiken met hun waterprojecten. Dat bleek op een bijeenkomst in Amsterdam, aan de vooravond van Wereldwaterdag. Minister Sigrid Kaag riep de aanwezige Nederlandse watersector op alert te blijven op schending van mensenrechten.
De thematiek van Wereldwaterdag – Leaving no one behind – vraagt aandacht voor de gemarginaliseerde mensen zonder water. De mensen die achteraan in de rij staan bij hulpprojecten. Op 21 maart ging het in Amsterdam over het halen van het VN-duurzaamheidsdoel 6 (voor water en sanitatie) in 2030 en over het mondiale thema ‘Leaving no one behind’. De bijeenkomst was georganiseerd door het Netherlands Water Partnership en de stichting Aqua for All.
De allerarmsten zijn onzichtbaar
De aftrap werd gegeven door onderzoekster Anika Altaf van de Universiteit van Amsterdam. Zij vertelde over haar onderzoek naar de allerarmsten in drie Afrikaanse landen. “De hulprogramma’s bereiken deze mensen moeilijk”, luidde haar conclusie. De allerarmsten hebben de neiging zichzelf weg te cijferen en worden daardoor onzichtbaar, zelfs in hun eigen gemeenschappen en families. Altaf benadrukte oog te houden voor de sociale kant. “Vaak wordt gesproken over armen op basis van kengetallen. Hun inkomen of de kosten per wateraansluitingen. Daar gaat het hier niet om”, vertelde ze de aanwezige watersector. “Het gaat om liefde en aandacht.” Als voorbeeld noemde ze een oude gehandicapte Ethiopische vrouw die door haar familie werd weggehouden. “Door mijn interview kreeg de familie ineens weer interesse in haar. We konden haar een bad geven, waar ze al jaren om had gebeden. Ze was in de zevende hemel”, verzekerde de Amsterdamse onderzoekster. Bij het bereiken van de meest gemarginaliseerde mensen gaat om menselijkheid. “Niet om snelle resultaten, maar om langdurige betrokkenheid. Het gaat om geduld en veranderingen die generaties duren”, aldus Altaf.
Meer dan alleen watervoorziening
Sigrid Kaag, minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, riep de aanwezige watersector op buiten het eigen werkveld te kijken. “Alle duurzaamheidsdoelen zijn gebaseerd op mensenrechten. Het recht op water is er één van”, hield ze de zaal voor. “U hebt unieke kennis die u vooral moet blijven inbrengen. Maar hou oog voor het hele landschap. Hou de effecten van een project in de gaten. Kijk goed waar mensenrechten worden geschonden en kaart het aan.” Volgens de minister hoeft het geen reden zijn om een waterproject stop te zetten en weg te gaan. Ze riep op om ook pragmatisch te zijn. “Hou de dialoog gaande, want de mensen die geen beschikking hebben over schoon water of sanitatie zitten niet te wachten op onze langetermijnagenda.
Overige activiteiten
• De aangekondigde presentatie van de eerste langetermijnprojecten van het Blue Deal-programma is uitgesteld tot 8 april.
• Dit jaar namen 20.000 basisschoolleerlingen deel aan de actie Wandelen voor Water. Ze liepen 6 km met 6 liter water op hun rug. De actie bracht dit jaar 600.000 euro op.
• De stichting Aquarius organiseert dit jaar de elfde Nationale Wereld Water Dag, met onder meer een Schoon Waterfeest in Rotterdam.
Rapport van de Verenigde Naties
Bij gelegenheid van Wereldwaterdag geven de Verenigde Naties een rapport uit over het thema van Wereldwaterdag, Leaving on one behind. Het World Water Development Report is eerder deze week in Parijs gepresenteerd en te dowloaden van de VN-website. Het thema zal nog het hele jaar centraal staan op internationale waterevenementen, zoals de Stockholm World Water Week eind augustus.
