De Mindu Dam is de belangrijkste bron van drinkwater voor Morogoro, Tanzania. Ongeveer 80% van het water dat door MORUWASA, het lokale waterbedrijf wordt geleverd, komt uit deze dam. De waterlevering vanuit de Mindu Dam wordt steeds meer bedreigd door de effecten van klimaatverandering, bevolkingsgroei en intensieve landbouw. Deze factoren leiden tot zware belasting van de omliggende rivieroevers, wat ernstige bodemerosie veroorzaakt. Om deze bodemerosie tegen te gaan heeft het NWB Fonds € 99.830,- euro vrijgemaakt voor dit project van World Waternet in Tanzania. Dit bedrag wordt gebruikt om agroforestry te introduceren in het stroomgebied van de Mindu Dam. Dit project is een vervolg op een eerder project waarin een slimme reforestation tool is ontwikkeld. Het project loopt tot april 2026.
Regiomanager Janette Worm – World Waternet, is heel blij en trots met het nieuws: “Dankzij deze ontwikkeling kunnen we samen met alle belanghebbenden nieuwe stappen zetten richting een klimaatbestendig stroomgebiedbeheer en een duurzame watervoorziening (IWRM4WASH). Alleen op deze manier kan onze WaterWorX-partner, het drinkwaterbedrijf MORUWASA, in de toekomst een voldoende drinkwatervoorziening blijven garanderen.”
FarmTree tool methode
Agroforestry is een duurzame oplossing tegen erosie en sedimentatie (benedenstrooms). Sedimentatie ontstaat door de ernstige bodemerosie waarbij de grond afspoelt en als sediment in de dam terecht komt. Dit proces van sedimentatie, waarbij zand en grind zich ophopen, vermindert de opslagcapaciteit van de dam aanzienlijk, omdat het slib de ruimte voor waterinname beperkt. Voor de inzet van Agroforestry gebruikt World Waternet eerst de FarmTree tool methode. Deze biedt een eenvoudige interface voor het invoeren van agronomische-, financiële- en ontwerpdetails van een agroforestry-systeem. Het combineren van waterbeheer met landbouw, bosbouw en de lokale economie, zorgt ervoor dat je bovenstrooms water beter en langer kunt vasthouden. Dit is cruciaal met de klimaatextremen van de afgelopen jaren. Denk hier aan droogte of juist extreme regenval die modderstromen kunnen veroorzaken.
Agroforestry als oplossing
Bomen, planten en verschillende soorten landbouw combineren, zorgt voor een positief effect op erosie en sedimentatie. Bomen en vegetatie bieden stabiliteit aan de bodem via wortels, wat erosie vermindert, de waterstroom vertraagt en sedimenten filtert. Deze systemen behouden ook een gezonde bodemstructuur, bevorderen de biodiversiteit én bieden een waardevolle aanvulling op het inkomen van lokale boeren die hard nodig zijn om te werken aan succesvolle en duurzame watersystemen. Dit resulteert in een prettiger leefklimaat voor de lokale bevolking.
Ontwikkelingen voorafgaand in het project
In het afgelopen jaar hebben World Waternet, in samenwerking met MORUWASA (het lokale drinkwaterbedrijf), de Wami-Ruvu Basin Water Board (het lokale waterschap) en het Nederlandse bedrijf FarmTree, onderzoek gedaan naar agroforestry-interventies om de sedimentatie in de Mindu Dam te verminderen. Ook dit project is gecofinancierd door het NWB Fonds. Samen met alle betrokkenen is er toen een tool ontwikkeld voor agroforestry. Deze helpt om de juiste mix van bomen en cashcrops te kiezen (de zogenoemde, NWB Fund watershed reforestation tool). In het vervolgproject staat de implementatie van deze tool centraal.
Daarnaast is een roadmap opgesteld waarin verschillende interventies worden beschreven. Een voorbeeld is dat lokale boeren zouden kunnen overstappen op bijenteelt of aquacultuur, wat minder landbouwactiviteit en alternatieve inkomstenbronnen zou betekenen. Ook zouden kleine sedimentatie-dammen kunnen worden gebouwd om sediment op te vangen voordat het de Mindu Dam bereikt. In het licht van recente overstromingen in Oost-Afrika benadrukt deze innovatieve aanpak de noodzaak van nature based solution voor waterbeheer en natuurbehoud in samenwerking met de lokale gemeenschappen.
