Lid dagelijks bestuur van waterschap Scheldestromen Gert van Kralingen en verantwoordelijk voor innovatie wil de mogelijkheden voor aquathermie verder onderzoeken. (foto: Waterschap Scheldestromen).

Waterschap Scheldestromen denkt een op de vijf huishoudens in het waterrijke Zeeland te kunnen voorzien van warmte via aquathermie. Dat blijkt uit een verkennende studie naar de kansen van aquathermie die IF Technology op basis van een landelijke studie van Stowa heeft uitgevoerd. Bij aquathermie wordt warmte onttrokken uit oppervlaktewater, rioolwater of het afvalwater van bedrijven.

Zeeland beschikt over veel water. Veel van de steden liggen aan grote wateren en/of kanalen. Dat betekent dat thermische energie uit oppervlaktewater zowel met als zonder Warmte Koude Opslag (WKO) veel kansen biedt. In vergelijking tot andere delen in Nederland kent Zeeland geen ‘stromend’ rivierwater. Stromend water heeft als voordeel dat het relatief gemakkelijk aan een groot volume passerend water warmte en koude afgedragen kan worden. In Zeeland heb je daardoor relatief grote wateren nodig om binnen de grenzen van de draagkracht van het watersysteem te blijven. Wel kent Zeeland diverse gemalen waarlangs polderwater passeert en er dus een kunstmatige stroming is die benut kan worden.

Oppervlaktewater

Om het potentieel van thermische energie uit oppervlaktewater te bepalen, zijn drie criteria toegepast. Allereerst moet het warmtevraaggebied geschikt zijn voor een warmtenet. De nabijheid van een waterlichaam waar warmte uitgehaald kan worden is noodzakelijk. Hierbij wordt een maximum afstand van 5 kilometer gehanteerd. Bij het ontbreken van stromend water of een relatief groot watervolume ten opzichte van de warmtevraag moet de ondergrond geschikt zijn om als warmtebuffer op te treden zodat warmte in de zomer kan worden opgeslagen voor gebruik in de winter.

Afvalwater

Naast oppervlaktewater heeft ook afvalwater een thermische potentie. Deze thermische potentie kan ontsloten worden op verschillende punten in de keten (rioolgemalen en rwzi’s). Thermische energie uit rioolwater kent in Zeeland een lagere potentie omdat de regio dunbevolkt is. Wel is een van de eerste riothermieprojecten in Nederland in Goes gerealiseerd. Het gaat om een appartementencomplex pal naast een hoofdrioolleiding. Op dit moment onderzoekt een werkgroep binnen de SAZ+ (samenwerking in de afvalwaterketen tussen de Zeeuwse gemeenten, waterschap Scheldestromen en drinkwaterbedrijf Evides) of er op specifieke locaties nog meer kansrijke opties zijn.

Aanleg warmtenetten

De ontwikkeling van aquathermie vraagt verder om de aanleg van warmtenetten en die zijn er niet veel in Zeeland. Volgens het waterschap moet de aanleg van warmtenetten door de  regio worden opgepakt om tot een daadkrachtige en kosteneffectieve aanpak te komen. Gert van Kralingen, lid dagelijks bestuur van waterschap Scheldestromen en verantwoordelijk voor innovatie: “Aquathermie heeft tot op heden beperkt aandacht gekregen in de warmtetransitie van woonwijken, maar biedt veel kansen. Het mooie van aquathermie is dat je het, anders dan bijvoorbeeld bij windmolens, niet ziet.”

Regionale energiestrategie

Volgens het waterschap zijn er aanvullende analyses nodig om te bepalen hoe aquathermie uitpakt ten opzichte van alternatieve, concurrerende technieken. Het waterschap ondersteunt daarom de ontwikkeling van een regionale energiestrategie. Met die strategie kan beter worden bepaald hoe in Zeeland de energietransitie het slimst kan worden opgepakt. De ontwikkeling van de strategie gebeurt met vele tientallen maatschappelijke partners.