Twee boeren uit Oudewater experimenteren ieder op een perceel met subirrigatie via molgangen in polder Ruige Weide. Doel is om zo de bodemdaling door veenoxidatie in het veenweidegebied te remmen. Het is een vervolg op de pilot bij agrariër Joost Samsom uit Wilnis. Hij ontwikkelde een draineermachine die als een mol ondergrondse gangen in de bodem trekt. Hierdoor zijn geen drainslangen meer nodig om het land te irrigeren.
De veenweidegebieden in Nederland hebben te maken met bodemdaling. Een belangrijke oorzaak van deze bodemdaling is dat in droge zomers de grondwaterstand in het midden van een veenweideperceel vele decimeters onder het slootpeil kan zakken. Hierdoor droogt het veen uit en klinkt het in.
Daarom ontwikkelde Samsom een draineermachine die als een mol ondergrondse gangen in de bodem trekt. Hierdoor zijn geen drainslangen meer nodig om het land te irrigeren. Bij de aanleg van een ‘gewoon’ waterinfiltratiesysteem, liggen er pvc buizen of biodrains in de grond om water te kunnen infiltreren in het perceel.
Nadelen drainslangen
Een nadeel van dit systeem zijn de investeringskosten en het materiaal van de drains (veelal PVC-drainagebuis met PP-omhulling) die in de grond achter blijft, stelt Wij.land. Deze organisatie stelt boeren in staat nieuwe concepten te testen in pilots, bijvoorbeeld op het gebied van natuurlijk bodembeheer, natte teelten, biodiversiteit en het sluiten van kringlopen.
Subirrigatie
Subirrigatie is volgens Wij.land een eenvoudiger en goedkoper alternatief. Agrariërs kunnen zelf op relatief eenvoudige wijze een subirrigatiesysteem aanleggen. Dat gebeurt met een woelpoot met aan de onderzijde een kegelvormig lichaam. Door deze kegel door de grond te trekken ontstaat een gang, vergelijkbaar met een moldrain. In natte periodes kan het overtollige water via de gang naar de sloot stromen, in droge periode kan infiltratie optreden.
Variaties in aanleg
Op basis van de eerdere ervaring bij Samsom zijn er wat variaties in de aanleg gedaan op de percelen bij agrariërs Sander van Vliet en Jan Graveland uit Oudewater. Daarbij is ook gekeken naar de verschillen in karakteristieken van de percelen. Zo is een deel van een perceel aangelegd zonder pvc-eindbuis, daar is de molgang direct vanuit de sloot getrokken. Op een ander deel van een perceel zijn de gangen dichter bij elkaar getrokken. Ook wordt op deze percelen gekeken naar verschillen tussen delen met molgangen die onder de greppel doorlopen en delen waar de molgangen een paar meter voor de greppel stoppen.
Meten effecten op grondwaterstand
Er zijn inmiddels grondwaterpeilbuizen geplaatst om de effecten op de grondwaterstand te monitoren. Er wordt minimaal drie jaar gemeten. Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden, waterschap Amstel Gooi en Vecht (Waternet) en Wij.land ondersteunen de proef. Ze dragen bij aan de monitoring en analyse van de grondwaterstand en financiering van de verdere ontwikkeling.
Bekijk hier een video van de aanleg in Wilnis.
